شہزادی بمبا سدرلینڈ
شاہزادی بمبا سدرلینڈ (پیدائش: 29 ستمبر 1869ء – وفات: 10 مارچ 1957ء) سکھ سلطنت دے آخری مہاراجا دلیپ سنگھ دی دھی تے مہاراجا رنجیت سنگھ دی پوتری تے سکھ سلطنت دی شاہزادی ہئی۔ او لاہور وچ وفات پاوݨ والی سکھا شاہی سلطنت دی آخری فرد ہئی۔ او پنجاب وچ سکھ شاہی خاندان دی لندن جلاوطنی بسر کرݨ دے بعد قیامِ پاکستان توں قبل ہی لاہور وچ آباد تھی ڳئی ہئی تے اتھائیں 1957ء تک مقیم رہی۔ اُوندے کول سکھ سلطنت دے نوادرات تے دستاویزات بڑی تعداد وچ موجود ہن جیہڑے اُوں نے قلعہ لاہور دی سکھ گیلری کیتے عطیہ کر ݙتے ہن۔
حیاتی وہاݨی لکھو
بمبا سدرلینڈ دے والد دلیپ سنگھ، سکھ سلطنت دے آخری مہاراجا ہن جیہڑے 1849ء وچ سکھ سلطنت دے خاتمے دے بعد لندن منتقل تھی ڳئے ہن۔ بمبا دی والدہ بمبا مولر ہن جیہڑی جرمن تاجر لڈوِنگ مولر دی بیٹی ہئی۔ بمبا دی پرورش غیر معمولی حالات وچ تھئی جبکہ اُوں دا خاندان سکھ سلطنت دے خاتمے دے بعد ایسٹ انڈیا کمپنی دی زیر نگرانی برطانیہ بھیڄ ݙتا ڳیا جتھاں او جلاوطنی ورگی زندگی بسر کریندے ہن حالانکہ اُنھاں دے قیام تے ݙیکھ بھال دے کوششاں ملکہ وکٹوریہ دی جانب توں کیتے ڳئے ہن۔ جݙݨ دلیپ سنگھ اپݨی والدہ مہارانی جند کور نال ملاقات کرکے واپسی تے قاہرہ ٹھہرا تاں اتھاں اُوندی ملاقات مشنری اسکول دی ہک معلمہ بمبا مولر نال تھئی جیندے نال اُوں نے 7 جون 864ء کوں اسکندریہ وچ شادی کر گھدی۔بمبا مولر اچوں ہی سکھ شہزادی بمبا سدرلینڈ 29 ستمبر 1869ء کوں لندن وچ پیدا تھئی۔
بمبا دے والد مہاراجا دلیپ سنگھ نے برطانیہ منتقلی دے بعد عیسائیت اختیار کر گھدی ہئی تے اِینہی کیتے بمبا دی پرورش تے ابتدائی تعلیم وی عیسائیت دی طرز تے مشنری اسکول وچ تھئی۔ 1887ء تک بمبا ایلویڈن ہال وچ اپݨے والدین سمیت بھراواں دے مقیم رہی۔ 18 ستمبر 1887ء کوں بمبا دی والدہ بمبا مولر گردے دے عارضے وچ مبتلاء تھی کے انتقال کر ڳئی تاں بمبا دی پرورش آرتھر اولیفینٹ دے سپرد کر ݙتی ڳئی۔
وفات لکھو
بمبا سدرلینڈ عمر دے آخری سالاں وچ کافی ضعیف تے ناتواں تھی ڳئی ہئی۔ انتقال توں ݙو سال قبل او بینائی کمزور تھی ونڄݨ دے سبب اچھی طرح ݙیکھ نہ سڳدی ہئی تے ول فالج دے عارضے وچ مبتلا تھی ونڄݨ نال او کہیں تحریر تے دستخط وی نہ کر سڳدی ہئی۔ طویل علالت دے بعد 10 مارچ 1957ء کوں 88 سال دی عمر وچ لاہور وچ وفات پاتی۔ اڳلے روز برطانوی ہائی کمشنر دی زیرنگرانی تدفین گورا قبرستان جیل روڈ لاہور وچ کیتی ڳئی۔