شہبازتبسمؔ
گنگی حوا جئی دا قاصد
لکھوالسلام علیکم!سجݨو کیاحال ہن؟ امید ہے بھلے ہوسو۔ دعا ہے مولا تہاکوں نِت سوکھا سلامت رکھے۔ سجݨو!حال حوال خیر دا ہے۔ ٻاݨ مریندے، اَلا اَلیندے جڳ تے ڄاݨے سُنڄاتے ویندن۔ چپ چاپ ہمیش مارئیے ویندن۔ پر ہک ڳال ہے مارکا ہُنیں وچ ذہانت تے سنجیدگی بَلا دی ہوندی ہے۔کُئی ڳال اینویں نئیں کریندے جیڑھی بے مقصد ہووے۔ مطلب عرفِ عام وچ جیکوں اساں آہدوں جو اول فول نئیں اَلیندے۔ وَݙا نپیا تُلیا اَلیندن۔ اَلیندے کݙاہیں ہن پر اَلیندے کمال ہن۔ ہِیں وجہ کنوں کہیں کوں راس ٻہوں گھٹ اندن تہوں مارئیے ویندن۔ مارئیے ونڄݨ کنوں مراد ہے جو ہُنیں کوں وقتی شہرت نئیں ملدی جیندے او صحیح معنی حق دار ہوندن خیر ویلھا آپ انصاف کریندے۔ کیوں جو ویلھا وَݙی عدالت کریندے۔ تے ہنیں لوکیں کوں نِتار تے آن کھڑیندے۔
ڳال کجھ چوکھی تھیوݨ پئے ڳئی ہے محسوس اُکا نہ کریسو کیوں جو پَریتی حال ٹوری ٻیٹھوں۔ کݙاہیں کݙاہیں تاں تہاڈا ساݙا سنجوک بنڑدے۔ اچھا تہاکوں اے ݙساں پِچھلی ݙینہہ وار میݙی ملاقات تھئی ہے اینجھے بندے نال جیڑھا ٻہوں کم گو ہا پر ہا ٻہوں کمال۔اللہ کرے چِرک تئیں جیوے تے اینویں سیاݨیاں ڳالہیں "حوا جائی" وانگوں کریندا راہوے۔ سمجھ تاں ڳئے ہوسو میں کیندی ڳال ٻیٹھا کرینداں۔ جِیا جِیا اینویں سئیں اینویں وہوا دی بھاڳوند دھرتی دا سوہݨا وَکھرا شاعر بلکہ استادالشعراء سئیں "محمدرمضان ناداؔر"۔میں تھورائیت ہاں سئیں دا جو ہُنیں آپݨی سوہݨی لکھت "حوا جائی" میکوں دان کیتی۔یقین کرو میکوں اے کتاب پڑھ تے ݙاڈھی چَس ائی ہے۔ہِیندے اندر اصنافِ سُخن، ایندا یک موضوع ہووݨ ایکوں وَکھرا کریندا پئے۔ اتے موضوع وی او جیڑھا کہ اڄوکے ویلھے وچ انتہائی ضروری ہے۔ کیوں جو تریمت جیکوں صنفِ نازک وی آکھیا ویندے ٻہوں مسائل دا شکار ہے بھانویں او کہیں وی روپ ءِچ کیوں نئیں۔ او دھی ہے تاں اوکھ اوندے لیکھے مُنڈھ کنوں تے اے طعنہ جو وَت دھی ڄا پئی ہے(جہالت)۔ ماء ہے تاں ٻالیں دے ہر ناز برداشت کریسی تے وَلدے وچ اڳوں اولاد اوکوں کوجھا چا کریسی۔ اللہ معاف کرے تساں آپ سیاݨے ہاؤ۔اللہ سئیں دا تے فرمان ہے جو جنت ماء دے پیریں وچ ہے تے اڄ دی نسل ماء کوں اُکا مُڑی سمجھدی کائی شئے نئیں۔ توبہ ہے یار۔ اللہ ہدایت ݙیوے۔ ایں توں علاوہ نونہہ ہے تاں اتھاں مسائل ہن جو نونہہ کوں دھی وانگوں سمجھݨ تاں جیویں گناہ ہووے۔ جتنا جو داری کرے وَت وی ہے تاں نونہہ۔ ایہا دھی وی تاں کہیں دی نونہہ بنڑدی ہے ونڄ اے نِسے سوچیندے۔ ایندے نال نال تریمت کہیں دی ذال(گھروالی) وی تاں ہے۔ اتھاں وی اوکھی۔ جوان(گھروالا) دی خدمت انج کریسی اڳوں جوان پھوکیا تاݨیا ہتھوں اے نال آکھسی جو توں مُڑی گُنگی ٻہہ۔
مارکا سچ سچ ݙسائے اینویں ہے یا کائنا؟ اچھا وَل کݙاہیں سوچیا وی ہیسے جو ایں معاملے کوں سُدھارݨا چاہیدے۔ کائنا اسلوں کائنا۔ وَل انصاف نال ݙسو ہاں زمانہ جاہلیت وانگو ہیسے یا؟؟؟اڳوں تساں آپ سیاݨے ہاؤ۔ ݙیکھو بند ݙیکھو ناداؔر سئیں دا او آہدن:
میں ماء ہاں دردیں ماری ہاں
میں دھی ہاں درد ازاری ہاں
ہاں ذال تاں ظلم دی چکی وچ
جے ٻولاں کاروکاری ہاں
ݙسو ہُݨ۔ کیا آکھیا ہَم۔اَلیندے ٻہوں گھٹ ہن پر جیڑھے اَلیندن تاں کمال کر ݙیندن۔ ہِکے بند وچ نقشہ چا چِھکئینیں۔ کینجھے افسوس دی ڳال ہے جو اڄ دے ہیں ترقی یافتہ دور دے وچ جتھاں علم دا ہر پاسے سوجھلا ہی سوجھلا ہے اتھاں ذہنی سوچ اونویں پسماندہ کھڑی ہے۔ کیوں؟؟؟ کیا ہیں کیوں دا جواب ہے کہیں کنیں؟
معاشرہ اینویں نئیں بنڑدا۔ معاشرے وچ حسن تݙ پیدا تھیندے جݙاں معاشرے دے وسو واݨ ٹھیک تھیون۔ معاشرے دے وسوواݨ کݙاں ٹھیک تھیسن کُئی پتہ کائنی۔ یا ہے پتہ تواکوں اَدا و اَدیاں؟؟؟ نادار سئیں دی اے کتاب پڑھو ٻہوں چَس دی کتاب ہے۔ او ہک ٻئی جا آہدن جو:
میں عورت زاد قتل تھئی ہاں
میں ہر حالات قتل تھئی ہاں
توں پڳ دے پیچ بَچیندا رہیں
تیݙے رسمیں وات قتل تھئی ہاں
کینجھیاں غلط رسماں ہن۔ کاروکاری کر چھوڑݨا۔ وَنی کر ݙیوݨا۔ کیا مذہب اساکوں اجازت ݙیندے؟ نہ کہیں ڳال دی سُدھ پووݨی نہ کئی شئے بس اُٹھی تے مار چھوڑݨا۔ کیوں بھئی؟ ہِنڑیں ہے تریمت ہیں وجہ کنوں۔ مرد وزبر ہے تہوں ظلم دی انتہا ٻیٹھا کریندے۔ میں سَت سلام پیش کریندا رمضان نادار کوں جنہیں آپݨی ایں کتاب دا ناں وی ݙاڈھا سوہݨا رکھئیے تے ایندا موضوع وی ہِکو۔ ٻہوں شاعری تھی چُکی ہے رومان تے، ٻہوں تھی چکی ہے حالاتِ حاضرہ تے، ٻہوں انقلابی شاعری تھی چکی ہے۔ انہاں جاہلانہ رسومات دے خاتمے سانگے جےتئیں لکھاری نہ لکھسی نہ ٻلیسی او تئیں ہوندے لکھݨ تے ٻولݨ دا کُئی فائدہ کائنی۔ شاعر شعور دی علامت سمجھیا ویندے۔ جے ہوں شعور نہ ونڈیا تاں اوندی شاعری صرف وقت گزاری ہوسی۔ رمضان نادار سئیں ڈھڳ ڈھڳ مبارخاں ہوون تواکوں جو تواݙے ذہن وچ اے سوہݨا تخیل ائے تے تساں ایکوں سوہݨے اسلوب نال نبھائے۔ تساں ہک ٻیا بند ݙیکھو نادار سئیں دا:
جے ݙو قبیلیں دی جنگ دے وچ زیان تھیوے تاں ویل میں ہاں
جے پُتر تیݙا کہیں گناہ اِچ نشان تھیوے تاں ویل میں ہاں
میکوں پتہ نئیں میݙا حوالہ ہے کیا حوالہ زمین اُتے
کتھائیں رسمیں دا وار جیکر جوآن تھیوے تاں ویل میں ہاں
اے رمضان نادار دا اندر دا شعور اَلیندا پئے۔ جیڑھا ہُنیں کوں تریمت تے تھیوݨ والے وانجھ دے خلاف اواز چاوݨ تے مجبور پیا کریندے۔ جتھاں جتھاں وی سمجھدار تے شعور والا بندہ ہوسی جیکوں احساس ذمہ داری ہوسی او کݙاہیں تریمت تے ظلم برداشت نہ کریسی۔ ساݙے پاک پیغمبرﷺ دا فرمان ہے جو:
"آپݨیں عورتیں دے معاملے وچ اللہ کنوں ݙرو"
اتے قرآن کریم وچ وی واضح طور تے عورتیں دے حقوق دا تذکرہ ہے۔ عورت کوں اہمیت ایں ݙتی ڳئی ہے جو باقاعدہ اللہ پاک سورۃ النساء نازل فرمائی ہے۔ اتے کتھائیں وی کہیں شئے دی ونڈ وچ وی اے فرمائے جو جتنا ݙو دھیریں کوں ݙیو اتنا ہک پُتر کوں۔ اتے اے تاں سارے سجݨیں دے ذہن وچ ہوسی پیا جو روزِ قیامت ہر انسان کوں ہوندی ماء دے ناں نال سَݙیا ویسی۔ تاں سڄݨو! اساں مسلمان ہاؤں مسلمان ہووݨ دے ناطے اساں ہِنیں احکامات دے وی پابند ہاؤں۔ پیو ماء دھیریں کوں ہُنیں دا پورا حصہ ݙیونݨ۔بِھرانویں دے ذمے اگر بھینیں دے حقوق ہن او ادا کرن ہُنیں کوں ہُنیں دا پورا حق ݙیوین وانجھ نہ کرن۔ اسلام وی ہیں شئے کنوں منع فرمائے جو دھی بھین دا حق نہ کھاؤ۔ پیو ماء دی عزت کروں۔ جنہیں چھوٹئیں لا کنوں پرورش کیتی ہے خدمت دا صِلہ ݙیوں نہ کہ ہُنیں کوں زلیل و رسوا کروں نہ تاں روزِقیامت خود کوں رسوا تھیوݨ کنوں کُئی نہ بچا سڳسی۔ ایں موضوع تے سوہݨے سڄݨو ٻہوں کجھ لکھیا ونڄ سڳیندے ٻہوں دِرگھا موضوع ہے۔ بس اے کجھ آکھساں ایں موضوع سانگے اے کتاب پڑھو تے معاشرے دا حسن ݙوڑا کرو۔رمضان نادار سئیں کوں میݙی طرفوں تے سارے سڄݨیں دی طرفوں ڈھیر ساریاں ولا مبارخاں تھی ڳیاں۔ ہُنیں دے کلام دے مارکا تساں چَس چاؤ۔ ساݙا حال ایہو ہے ٻیا خیر۔
تیکوں جھولی پا کِھݙلیندی ہَم
تیکوں شام فجر دھنولیندی ہَم
لا تیل پھلیل سمیندی ہَم
توں رونویں ہا تھنڄ ݙیندی ہَم
میݙی تھنڄ دا آدُر اے کیتی
میکوں گھرو ٻاہر تڑھا چھوڑی
لکھت
(شہبازتبسمؔ)