شاہ فیصل بن حسین بن علی ہاشمی (عربی: فيصل بن الحسين بن علي الهاشمي) عراق دے پہلے حکمران (1921ء تا 1933ء) ہن جنہاں نے عرباں دی تحریک آزادی وچ بڑی بیدار مغزی نال حصہ گھدا ۔ شریف حسین دے سب توں وݙے بیٹے ہن۔ 20 مئی 1883ء کوں طائف وچ پیدا تھئے۔ مشروطی حکومت دے قیام دے بعد جدہ توں عثمانی پارلیمنٹ دے رکن منتخب تھئے۔ جدوجہد آزادی دے دوران انہاں نے ہک طرف برطانوی حکومت نال خفیہ مراسلت جاری رکھی تے ݙوجھی طرف ترکاں کوں اپݨی وفاداری دا یقین وی ݙیویندے رہیے۔ انہاں نے عثمانی حکومت دی امداد دے ناں تے جیہڑے رضا کار دستے منظم کیتے ہن اوہ بغاوت شروع تھیوݨ تے انگریزاں نال مل ڳئے تے ہک اینجھے نازک موقعے تِے جݙݨ انگریز مصر دی طرفوں فلسطین تے حملہ آور تھئے، انہاں دستیاں نے ترکاں دی پشت اچ خنجر گھونپ ݙتا جیندی وجہ نال ترک فوجاں کوں انگریزاں دا مقابلہ کرݨ دی بجائے عرب باغیاں دا مقابلہ کرݨ تے مجبور تھیوݨا پیا۔ جنگ دے بعد 1919ء وچ شاہ فیصل نے پیرس امن کانفرنس وچ اپݨے والد دی طرفوں نمائندگی کیتی۔ اوندے بعد اوہ لندن چلے ڳئے تاکہ برطانیہ کوں جولائی 1915ء دے عرب برطانیہ معاہدے تے عمل درآمد تے آمادہ کرن۔ اوندے بعد اوہ دمشق آئے جتھاں انہاں کوں شام دا بادشاہ منتخب کیتا ڳیا لیکن فرانسیسیاں نے انہاں کوں جلدی ہی دمشق توں بے دخل کر ݙتا۔ بالآخر انگریزاں نے انہاں کوں 23 اگست 1921ء کوں عراق دا بادشاہ تسلیم کر گھدا۔ عراق دی مکمل آزادی دے بعد شاہ فیصل صرف ہک سال ٻیا زندہ رہیے۔ 8 ستمبر 1933ء کوں انہاں دا انتقال تھی ڳیا۔

حوالے

لکھو