سیلاب 2022ء

جون 2022ء توں پاکستان وچ مون سون دے بارشاں تے گلیشیئر پگھلݨ دی وجہ توں آوݨ والے سیلاب نال کم از کم 380 ٻال تے 1191 افراد ہلاک تے 1,700 توں زائد زخمی تھئے۔ ایہ 2017ء دے بعد دنیا دا سب توں مہلک سیلاب ہئی۔ 29 اگست تک پاکستان دے وزیر برائے موسمیاتی تبدیلی نے آکھا کہ ملک دا "ہک ترہائی" پاݨی دے اندر ہئی جیندے نال 33 ملین لوگ متاثر تھئے۔ حکومت پاکستان نے ملک بھر وچ سیلاب نال ہݨ تک 10 بلین امریکی ڈالر دے نقصان دا تخمینہ لایا ہے تے ایہ نقصان 2010ء توں کئی گنا زیادہ ہے۔

اثرات

مجموعی طور تے 1,191 افراد دی موت دی تصدیق کیتی ڳئی ہے، جنہاں وچ 380 ٻال وی شامل ہن تے مزید 3,554 زخمی تھئے ہن۔ سیلاب دی وجہ توں اگست 2022ء تک 300,000 توں زیادہ لوگ عارضی کیمپاں وچ رہݨ تے مجبور تھئے۔ اے پاکستان وچ 2010ء دے بعد سب توں مہلک سیلاب ہے، جݙݨ سیلاب وچ تقریباً 2000 افراد ہلاک تھئے ہن۔ اوں وقت پاکستان دے وزیر خزانہ مفتاح اسماعیل نے آکھا کہ سیلاب نے پاکستان کوں کم از کم 10 بلین امریکی ڈالر (یا 2,206 ٹریلین ڈالر) دا نقصان پہنچایا ہے۔

وزیر برائے موسمیاتی تبدیلی شیری رحمان نے 29 اگست کوں آکھا کہ ملک دا ہک ترہائی حصہ پاݨی دے اندر ہے تے پاݨی کوں ٻاہر کڈھݨ کیتے کوئی خشک زمین نی رہی، انہاں نے مزید آکھا کہ اے 'ناقابل تصور تناسب دا بحران' ہے۔ پاݨی نال زرعی کھیتاں کوں وی نقصان پہنچا۔ مون سون دے شدید بارشاں تے سیلاب نے پاکستان وچ جون دے وسط توں 33 ملین افراد کوں متاثر کیتے، تقریباً 218,000 مکانات تباہ تھئے ہن تے تقریباً 452,000 کوں نقصان پہنچا ہے۔ انسانی تے بنیادی ڈھانچے دے اثرات دے لحاظ نال سندھ تے بلوچستان سب توں زیادہ متاثرہ صوبے ہن۔ انہاں دے بعد سرائیکی وسیب وی شدید متاثر تھیا۔ 700,000 توں زیادہ مویشی ہلاک تھی چکے ہن، جنہاں وچوں تقریباً سبھے صوبہ بلوچستان وچ ہن جب کہ تقریباً 3600 کلومیٹر سڑکاں تے 145 پلاں دی تباہی نے سیلاب توں متاثرہ علاقیاں تک رسائی وچ رکاوٹ پیدا کربݙتی ہے۔ 17,560 اسکولاں کوں وی نقصان پہنچا یا تباہ تھی ڳئے۔

بلوچستان

بلوچستان وچ سیلاب نال کم از کم 273 افراد ہلاک تھئے۔ کئی علاقیاں وچ بارش دا پاݨی کئی گھراں وچ وڑ کے انہاں کوں رہائش دے قابل نہیں رکھا۔ 300 توں زائد خاندان بے گھر تھئے۔ 426,897 مکانات کو یا تو نقصان پہنچا یا مکمل طور پر تباہ اور 304,000 ایکڑ فصلیں تباہ ہوئیں۔

ریلیف کمشنر پراونشل ڈیزاسٹر مینجمنٹ دے مطابق بلوچستان دے دارالحکومت کوئٹہ کوں بارشاں دے باعث آفت زدہ علاقہ قرار ݙے ݙتا ڳیا تے صوبے وچ ایمرجنسی نافذ کر ݙتی ڳئی۔

خیبر پختونخوا

خیبرپختونخواہ وچ ایں سیلاب اچ 258 افراد ہلاک تے 338 زخمی تھئے۔ انہاں وچ ضلع دیر بالا دے پنج ٻال وی شامل ہن جیہڑے اسکول توں گھر واپس آندے پئے ہن۔ سیلاب تے لینڈ سلائیڈنگ دی وجہ نال 326,897 مکانات کوں نقصان پہنچا تے 7,742 مویشی شیڈ ڈھہݨ نال مر ڳئے۔ ضلع سوات وچ ہک نواں بݨایا ہویا ہوٹل سیلاب دی وجہ نال ڈھے پیا ہئی۔ صوبے دا جنوب مغربی حصہ ایندے توں قبل پڑوسی ملک افغانستان زلزلہ 2022ء توں متاثر تھیا ہئی۔ ضلع لوئر کوہستان وچ پہاڑی ندی وچ پھنسے 5 افراد لڑھ ڳئے۔ انہاں وچوں 4 مارے ڳئے، جبکہ ہک کوں بچا گھدا ڳیا۔ بالاکوٹ وچ دریائے کنہار دی ہک معاون ندی وچ طغیانی دے باعث 8 خانہ بدوش ہلاک تھی ڳئے۔ ڈیرہ اسماعیل خان دے مختلف علاقیاں وچ سیلابی ریلے نال 12 افراد جاں بحق تھئے۔

گلگت بلتستان

ایں علاقے وچ کم از کم 22 افراد ہلاک تھئے تے سیلاب نے شاہراہ قراقرم کوں بری طرح متاثر کیتا تے لینڈ سلائیڈنگ دی وجہ نال کئی مقامات تے سڑکاں ٹریفک کیتے بند کر ݙتے ڳئے۔ غذر، نگر، دیامیر، گھانچے تے استور دے اضلاع سب توں زیادہ متاثر تھئے۔ سیلاب تے لینڈ سلائیڈنگ دی وجہ نال 420 گھر تباہ تے 740 کوں نقصان پہنچا۔

سندھ

سندھ وچ سیلاب نال کم از کم 402 افراد ہلاک تے 1055 زخمی تھئے۔ کندھ کوٹ وچ مکان دی چھت ڈھہݨ نال جاں بحق تھیوݨ والیاں وچ ترئے کمسن ٻال وی شامل ہن۔ سندھ وچ 10 ملین لوگ بے گھر تھئے تے 57,496 مکانات کوں شدید نقصان پہنچا یا مکمل طور پلتے تباہ تھئے زیادہ تر حیدر آباد ڈویژن وچ، مزید 830 مویشی مارے ڳئے۔ 6,200 مربع کلومیٹر (1,540,000 ایکڑ) زرعی زمین سیلاب نال متاثر تھئی۔ لاڑکانہ تے سکھر ڈویژن وی سیلاب نال شدید متاثر تھئے۔ ٹھری میرواہ پانی میں ڈوب گیا ہے۔ سیلاب نے دریائے سندھ کوں 100 کلومیٹر (62 میل) چوڑی جھیل وچ تبدیل کر ݙتا۔

سرائیکی وسیب

سرائیکی وسیب وچ ایں سیلاب دے دوران مجموعی طور تے 203 افراد اپݨی جاناں توں ہتھ دھو ٻیٹھے تے 233 زخمی تھئے۔ 178,000 ایکڑ زرعی زمین شدید متاثر تھئی۔ سرائیکی وسیب دے متاثرہ اضلاع وچ تونسہ، ڈیرہ غازی خان، راجن پور تے میانوالی شامل ہن۔

آزاد کشمیر

آزاد کشمیر وچ سیلاب نال کم از کم 47 افراد جاں بحق تھئے۔ 31 جولائی کوں ضلع پونچھ وچ ہک چھت ڈھہݨ نال ݙاہ افراد ہلاک تے چار زخمی تھئے۔