سورہ نساء

قُرآن مجید دی چوتھی سورت ہِے۔ اِیں سورت دا موضوع اُمتِ مسلمہ کِیتے نیک معاشرت دی اساسات اَتے اِین٘دا تزکیہ تے تطہیر ہِے۔

زمانۂ نزول اَتے اجزاء مضمون

اِیہ سورت اَݨ ڳِݨت خطبیاں اُتّے مشتمل ہِے جیڑھے غالباً 3 ہجری دے مُکَّݨ ویلے تُوں گِھن تے 4 ہجری دے مُکَّݨ ویلے یا 5 ہجری دے اَغاز ویلے تئیں اَنجو اَنج ویلیاں وِچ نازل تھئے ہَن۔ ڄاں جو اِیہ اندازہ لاوݨ اوکھا ہِے جو کیڑھی جاء تُوں کیڑھی جاء تئیں آیتاں ہِک سلسلۂ تقریر وِچ نازل تھئیاں ہَن اَتے اِنّھاں دا دُرُست زمانہؑ نزول کیا ہِے جاں جو بعض احکام اتے واقعیاں دی طرف بعض اشارے ایہو جئیں ہِن جِنّھاں دے نزول دے ترِیخاں اساکوں رِیتاں توں معلوم تِھی وین٘دیاں ہِن اِیں کِیتے اِنّھاں دی مدد نال اساں اِنّھاں اَنجو انج تقریراں کُوں ہِک سرسری جئیں حد بندی کر سڳدے ہِسے جِنّھاں وِچ اِیہ احکام اَتے اِیہ اشارے واقع تھئے ہَن۔

جین٘ویں جو اَساکوں پتا ہِے جو وراثت دی ونڈ اَتے یتیماں دے حقوق دے بارے وِچ ہدایتاں جنگِ اُحد دے بعد نازل تھئیاں ہَن جیڑھے ویلے جو مسلماناں دے ٧٠ مُݨس شہید تھی ڳئے ہَن اَتے مدینہ دی نِکّی جئیں وَستی وِچ اِیں حادثے دی وجہ کنُوں ٻہوں سارے گھراں و،چ اِیہ سوال ڄَم پِیا ہئی جو شہداء دی میراث کین٘ویں ون٘ݙائی ون٘ڄے اَتے جیڑھے یتیم ٻال اُنّھاں نے چھوڑے ہِن، اُنّھاں دے مفاد دا تحفّظ کین٘ویں تِھیسی۔ اِین بناء اُتّے اَساں اندازہ کر سڳدے ہیں جو شروع دے چار رکوع اَتے پنڄویں رکوع دی پہلی ترے آیتاں اِیں زمانے وِچ لتّھیاں ہوسِن۔

رِیتاں وِچ صلٰوۃِ خوف (عین جنگ دی حالت وِچ نماز پڑھݨ) دا ذکر اَساکُوں "غزوۂ ذات الرقاع" وِچ مِلدا ہِے جیڑھا 4 ہجری وِچ تِھیا ہئی۔ اِیں کِیتے اندازہ لایا ون٘ڄ سڳین]دا ہِے جو اِین٘دے نیڑے تیڑے ویلے وِچ اُوہ خطبہ نازل تِھیا ہوسی جین٘دے وِچ اِیں نماز دی ترکیب ݙَسائی ڳئی ہِے۔ (رکوع ١٥)۔

مدینے تُوں بنی نضیر دا نِکلݨ ربیع الاوّل ٤ ہجری وِچ تِھیا اِیں کِیتے تَکڑا اندازہ اِیہ ہِے جو اُوہ خطبہ اِیں تُوں پہلاں نیڑے دے ویلے وِچ لَتّھا ہوسی جین٘دے وِچ یہودیاں کُوں اَخِیرلی تنبِیہ کِیتی ڳئی ہِے جو "ایمان گِھن آوو اِیں تُوں پہلاں جو اَساں ٻُتھاڑ وِڳاڑ تے پِچُّھوں کَن پھیر ݙیؤں"۔

پاݨی ناں مِلّݨ دی پارُوں تیمّم دی اجازت غزوۂ بنی المصطلق دے موقع اُتے ݙِتّی ڳئی ہوسی جیڑھا ٥ ہجری وِچ تِھیا اِیں کِیتے اُوہ خُطبہ جین٘دے وِچ تیمّم دا ذکر ہِے اِین٘دے نال متصل ویلا سمجھݨاں چاہِیدا ہِے۔ (رکوع ٧)۔

شانِ نزول اَتے مباحث

اِین٘ویں اِی بحیثیّت مجموعی سورت دا زمانۂ نزول معلوم تِھی ونڄݨ دے بعد اَساں اِیں زمانے دی تَرِیخ اُتّے ہِک بھال پاوݨی چاہِیدی ہِے جو سورت دے مضامین سمجھݨ و،چ اِین٘دے تُوں مدد گِھدّی ون٘ج سڳین٘دی ہِے۔ تفصیلات کِیتے سورۃ دا ترجمہ ݙیکھو: قُرآن مجید دا چوتھا سِیپارہ ݙیکھو جِین٘دے وِچ سورۃ النساء ہِے۔