سرائیکی دا مایہ ناز شاعر عزیز شاہد(فیضؔ بلوچ)

لکھت :فیضؔ بلوچ

عربی دا ہک مقولہ ہے جو ”اَلْشُّعَرَاءُ تَلَامِیْذُالرّحمٰن“یعنی شاعر خدا دے شاگرد ہوندن۔ بے شک شاعری عطیہ خدا وندی ہے، اوہ جیکوں چاہے عطا کر ݙیندے۔جے چاہے تاں کہیں ان پڑھ کوں شعری شعور ݙیکے اوندے کولوں اُچّے تخیلات دے فلسفیانہ شعر اکھویندے۔جے نہ چاہے تاں وݙے وݙے اعلٰی تعلیم یافتہ،فلسفے دیاں ڈگریاں حاصل کرݨ آلے وی مغز مار مار کے تھک پوندن مگر کوئی کم دا شعر نہیں لکھ سڳدے۔ عزیز شاہد ساݙے سرائیکی وسیب دا اوہ مہان شاعر ہے جئیں اپݨی شاعری دے ذریعے پورے سرائیکی وسیب دا دل موہ گھدے۔تے اپݨے ہمعصر شعراء وچ اپݨاں ہک وکھرا تے ممتاز مقام حاصل کر گھدے۔عزیز شاہد شاعر ابنِ شاعر ہک پڑھیا لکھیا باشعور شاعر ہے،اوندے ہر شعر اچوں روشنی دی کرن پھٹدی ہے،جیڑھی لوکاں دے دل و دماغ کوں منور کر ݙیندی ہے۔عزیز شاہد سرائیکی وسیب دا حقیقی ترجمان ہے، اوہ معاشرے دا نبض شناس تے ہم مزاج شاعر ہے،اوندی شاعری وچ معاشرے دے ݙکھ درد، وسیب دیاں محرومیاں،ݙاڈھیاں دے ݙڈھپ تے مظلوم طبقے دی آہ و فریاد صاف سݨائی ݙیندی ہے۔شاہد معرفت دی سوجھ ٻوجھ رکھݨ آلا با شعور عارف شاعر ہے، اوہ کہیں وی ٹھڳو پیر دی ہٹّی تے فسادی ملّاں دی کوہتری تقریر کوں اپنے شاعرانہ انداز اچ رد کریندا نظر آندے۔مدعاء ایہ جو عزیز شاہد معاشرتی برائیاں دے ہر پہلو تے ہر موضوع تے اپنے پختہ شعری شعور تے اندر دے جذبات دا اظہار کیتے۔شاہد تے شعری دی دیوی مہربان ہے، لفظ ہتھ ٻدھ کے اوندے اڳوں تابع امر کھڑے ہوندن۔ اوہ ہر صنفِ سخن وݙی مہارت نال لکھدے۔عزیز شاہد ہک فطری شاعر ہے،شاعری کرݨ ویلے اوہ شاعری دے فنی تقاضے اپݨی موجِ رواں وچ آکے خود بخود پورے کریندے ویندا۔جیویں کوئی دا گیر پہلوان موقعے تے دا مار کے کشتی جِت گھندے ایویں عزیز شاہد وی شاعری دے میدان اچ رستمِ سرائیکستان بن کے شاعری دا میدان ماری کھڑے۔جیکوں ہر کوئی کنڈ ٹھپ کے ایہ آکھݨ تے مجبور ہے جو شاباش رستمِ سرائیکستان شاباش!

جتھوں تک عزیز شاہد دی رومانی شاعری دا تعلق ہے تاں شاہد محبت دا شاعر ہے،محبت اوندی فطرت اچ شامل ہے، اوہ محبت دا پیامبر ہے، کیوں جو۔

؎محبت کے دم سے یہ دنیا حسیں ہے

محبت نہیں ہے تو کچھ بھی نہیں ہے

مگر ایہ نامراد محبت ہے کیا شئے؟بقول نامعلوم شاعر

ع۔محبت ہو ہی جاتی ہے محبت کی نہیں جاتی

ایویں عزیز شاہد کوں وی اللہ سئیں دے کہیں سوہݨے بندے نال محبت تھی ڳئی ہے۔ آخر اوہ ہک انسان ہے فرشتہ تاں نہیں جو اوندے اُتے نسوانی حسن اثر انداز نہ تھیوے۔عزیز شاہد حسن پرست شاعر ضرور ہے مگر اوہ دل پھینک عاشق نہیں۔کیوں جو اوہ ہک حساس دل شاعر ہے،لہٰذا اوہ ہر خوبصورت شئے کوں پسند کریندے تے اوکوں اپݨے محبوب دا حسن سراپا وی بے حد پسند ہے۔تہوں اوہ محبوب دے حسن و جمال تے لب و رخسار دی تعریف کریندے۔ مگر محبوب دی رسوائی دا وݙے محتاط طریقے نال خیال رکھیندے۔

غالب دا ہک شعر

؎دیکھنا بھی تو انہیں دور سے دیکھا کرنا

شیوءِ عشق نہیں حسن کو رسوا کرنا

عزیز شاہد وی محبوب کوں لک چھپ کے دور کنوں ݙہدے،اوکوں اپݨے دل وچ وسیندے۔مگر لوکاں تے اپݨے محبوب دا انکشاف نہیں تھیوݨ ݙیندا۔تے ایویں شاہد دا محبوب وی وݙا ہشیار تے چست چلاک ہے،تے اوہ وی دنیا دے نظریں کنیں لک چھپ کے دوروں اشارے کریندا نظر آندے۔جیندے بارے عزیز شاہد خود آہدن جو۔

؎جے راہ ویندیں ملے تاں مکر کے لنگھ ویندے

تے دور دور توں مُڑ مُڑ کے شارتاں ݙیندے

مگر شاہد اپݨے ہاں تے ہتھ پھیر کے اپݨی مجبور محبت کوں دلاسے ݙیندے،محبوب دے ہجر و وصال تے راز و نیاز دیاں ڳالھیں یاد کریندے، تے محبوب دیاں یاداں دے پھل ٻوٹے اپݨے دل دی دھرتی تے رہاکے ہنجوآندے پاݨی نال انہاندی آبیاری کریندے۔تے ول کہیں ویلے محبوب دی مونجھ وچ بے تاب تھی کے اَہدے۔

؎اپݨے اپݨے سجھ دے سیک اچ سڑدے پئے ہیں

توں پاروں تے میں ارواروں مݨ دریا تے

اسلامی دور توں پہلے امراؤالقیس بالاتفاق عربی زبان دا سب توں وݙا شاعر تسلیم کیتا ڳئے، جیڑھا بنیادی طور تے رومانی شاعر ہا،تے اوہ اپݨی شاعری وچ اپݨی محبوبہ ”عنیزہ“ دا ناں وی سرعام گھندا ہا۔ تے ایویں اردو شاعری وچ سب توں وݙا رومانی شاعر اختر شیرانی کوں شمار کیتا ویندے، تے اوہ وی اپݨی محبوبہ ”سلمٰی“ دا ناں سرعام گھندا نظر آندے۔ جیویں جو حضرت شیخ سعدی شیرازی دی فارسی غزل دا ہک شعر ہے جو۔

؎غیرت نگذارد کہ بگویم کہ مراکشت

تا خلق ندا نند کہ معشوقہ چہ نا مست

جیندا خلاصہ ہے جو ”میڈی غیرت گوارا نہیں کریندی جو میں ایہ ݙسانواں جو میکوں کئیں ماریئے؟تاں جو خلقت کوں ایہ علم تھی ونڄے جو ساݙے محبوب دا ناں کیا ہے“ایویں عزیز شاہد دی غیرت وی گوارانہیں کریندی جو اوہ اپݨے محبوب دا ناں لوکاں سامݨے گھن آوے۔کیوں جو شاہد استاذالشعراء حضرت نور محمد سائل جھئیں وݙا شاعر دا تہذیب یافتہ فرزندِ ارجمند ہے، تہوں اوہ اپݨی تہذیب و اقدار تے ادب دے دائرے دے اندر شاعری کریندے۔ایہ ٻئی ڳالھ ہے جو شاہد کوں کہیں ”عنیزہ“،”کہیں سلمٰی“یا کہیں شمی نکمی نال محبت تھی ڳئی ہے۔لیکن محبت توں کون انکار کر سڳدے؟نسوانی محبت توں تاں حوریں دے طلب گار زاہد،عابد تے واعظ و ناصح وی انکار نہیں کر سڳدے۔

؎کہاں مئے خانے کا دروازہ غالب اور کہاں واعظ

پر اتنا جانتے ہیں کل وہ جاتا تھا کہ ہم نکلے

عزیز شاہد وی کوئی فرشتہ نہیں بلکہ گوست پوست دا ہک حساس دل انسان ہے، تے اوندا محبوب وی گوست پوست دا ہک خوبصورت انسان ہے،تے خوبصورت انسان تاں ہر کہیں کوں چنڳاں لڳدے، ول عزیز شاہد کوں اپݨاں خوبصورت محبوب چنڳاں کیوں نہ لڳے؟ اوہ تاں حسن پرست ہک شاعر ہے،جیڑھا اپݨے محبوب دے عشوے غمزے تے ناز اداواں ݙیکھ کے ٹھر ٹھر ویندے تے آہدے

؎کون تھی سڳدے سانویں تیݙے

چندر چمدے پچھانویں تیڈے

عزیز شاہد ، اقبال سوکڑی تے شاکر شجاع آبادی جھئیں وݙے شاعراں دے درمیان اپݨاں ہک وکھرا،معتبر تے ممتاز مقام بݨا گھدے، تے ہݨ شاہد کوں اپݨے اتے انہاندے اثر انداز ہووݨ دا کوئی خوف خطرہ نہیں۔ہر پھل دا اپݨاں ذائقہ تے ہر پُھل دی اپنی اپݨی خوشبو ہوندی ہے، عزیز شاہد دی شاعری دی خوشبو ہمیشہ جڳ جہان کوں معطر کریندی رہسی، تے اوندی شاعری دا گلستان ہمیشہ مہکدا رہسی۔عزیز شاہد سرائیکی دا اوہ معتبر، مایہ ناز تے مقبول ترین شاعر ہے جئیں اپݨے آپ کوں تاریخ دے سینے تے رقم کر چھوڑیئے، صدیاں بعد وی عزیز شاہد اپݨی شاعری دے حوالے نال ماضی دے شیشے وچ اڄ وانگوں صاف شفاف تے نشابر نظر آسی۔انشاء اللہ۔