ریاض انور ایڈووکیٹ
ریاض انور 1931ء وچ ضلع لیہ دے شہر دائرہ دین پناہ وچ ڄمئے۔ 1946ء وچ لیہ وچو میٹرک کا امتحان پاس کیتا۔ ایف ایس سی ایمرسن کالج ملتان توں کیتی تے وت زرعی کالج فیصل آ باد ءچ زراعت دے شعبے وچ داخلہ گھدا۔ 1952ء وچ زراعت افسر بھرتی تھی ڳئے. 1958ء وچ ایل ایل بی دا امتحان پاس کر کے ملتان آ ڳئے تے اتھاں وکالت شروع کر ݙتی۔ 1970ء وچ لاہور لڳے ڳئے تے باقی زندگی اتھاں گزاری۔ ملتان ءچ رہائش دے دوران سرائیکی زبان تے ادب. نال ڳندھیج تے ریہہ۔ 1961ء وچ انہیں بزمِ ثقافت دے سیکرٹری دے طور تے کم کیتا۔ 1963ءچ رائٹرز گلڈ کے عہدےدار بݨے تے ملتان وچ ادارہ فکروفن تشکیل ݙتا۔ ریاض انور سرائیکی شعر وادب تے ثقافت دے فروغ کیتے بھرپور کم کیتے۔ 1960ء دے ݙہاکے وچ انہیں ملتان ءچ بزم فرید دے زیرانتظام پہلے “جشن فرید “ دا اہتمام کیتا۔ جشن فرید دی تقریبات وچ مشرقی پاکستان تے بھارت کنیں مندوبین شرکت کریندے ہن۔ اوں موقع تے خواجہ غلام فرید دی شاعری دے حوالے نال کتاباں وی چباپیاں ویندیاں ہن۔ ریاض انور ہک وکیل، ادیب، شاعر تے دانشور ہن. او کشفی ملتانی دے بھڑینجے ہن۔ ریاض انور تے اختر علی خاں بلوچ نے 1965 ءچ مزاحمتی شاعری تے مشتمل ہک مختصر مجموعہ “ للکار”مرتب کیتا جیکوں بزم ثقافت ملتان نے چھاپیا. ہک ٻئی کتاب ریاض انور تے کیفی ڄامپوری نے” کلامِ فرید” دے ناں نال مرتب کیتی. اے خواجہ غلام فرید کی سرائیکی کافئیں دا اردو ترجمہ ہئی. ایں کتاب دا ابتدائیہ وی ریاض انور لکھیا ہا. اے کتاب 1963 وچ چھپی۔ کیفی جامپوری دی کتاب” سرائیکی شاعری” دا فلیپ وی ریاض انور لکھیا ھا۔ ایندے علاوہ بشیر احمد ظامی بہاولپوری دے 1964 وچ چھپݨ آلےقاعدے “سرائیکی زبان دا قاعدہ” دا تعارف وی ریاض انور لکھیا۔ ریاض انور 3 فروری 1993 کوں پھیپھڑیں دے کینسر نال لاہور وچ انتقال کر ڳۓ۔
ریاض انور کا اہم کارنامہ اے ہے جو انہیں سرائیکی زبان دے دانشوروں کوں ہک اصل ناں “ سرائیکی” تے متفق تھیوݨ دی راہ ݙکھلائی۔ اے زبان ہزاریں سالیں کنیں ٻولی ویندی پئی ہئی پر ایں زبان کوں مختلف علاقیں وچ مختلف ناویں ملتانی، بہاولپوری، اُچی، ڈیرے وال، شاہ پوری، ڄٹکی، ہندکی، لہندا تے سرائیکی دے ناں نال سݙیا ویندا ہا۔ انگریز ماہرین لسانیات ڈاکٹر کرسٹوفر شیکل، اینڈریو جیوکس، جیمز ولسن، یو۔ اے سمر نوف، ایڈورڈ اوبرائن، جارج گرئیر سن، تے رچرڈ فرانس برٹن نے آپݨیں کتابیں وچ ایندا ناں ”سرائیکی” دی نشاندہی کیتی ہے۔ریاض انور نے 6 اپریل 1962ء وچ بزم ثقافت مُلتان دے تحت ہک کٹھ سݙیا. ایں اجلاس دی صدارت غلام قاسم خان خاکوانی کیتی. اے اجلاس سمرا پبلک سکول ملتان دے وچ تھیا ۔ ایں اجلاس ءچ ڈاکٹر مہر عبدالحق، علامہ نسیم طالوت، میر حسان الحیدری، ارشد ملتانی تے ریاض انور شامل ہن۔ ایں اجلاس وچ ریاض انور ایں قدیم زبان دے ہک ناں “سرائیکی“ تے متفق تھیوݨ دی تجویز ݙتی. جیندی یکے دانشوریں تائید کیتی۔ ریاض انور. دی ایں کوشش پاروں ساݙی زبان آج ملتانی، بہاولپوری وغیرہ دی بجاۓ “ سرائیکی “ دے ناں نال مشہور تے مقبول ہے۔