آتش فشاں

آتش فشاں (فارسی توں آتش یعنی بھا تے فشان یعنی اگلݨ والا یا وساوݨ والا۔ عربی: برکان. انگریزی: Volcano) توں مراد اینجھا مخروطی پہاڑ جیندا دہانہ قیف نما ہووے تے جس وچوں گرم مادہ نکلدا ہووے۔ دہانے توں رستہ بطن ارض وچ گہرائی تک ویندا ہووے۔ جیندے ذریعے گیس، لاوا تے بھاپ سطح ارض تے برآمد تھیندی ہے۔ آتش فشاں دا پہاڑ ہووݨا ضروری نی۔

آتش فشاں دا خاکہ

دراصل اوہ نشیب جیندے وچوں مادہ نکلدا ہووے اوہ آتش فشاں سݙویندا ہے تے برآمد شدہ مادے توں مخروطی پہاڑ متشکل تھیندا ہے۔

جیندا آتش فشاں

اوہ آتش فشاں جنہاں وچ آتش فشانی دا عمل گاہے بگاہے تھیندا رہندا ہے تے لاوا وغیرہ دا اخراج تھوڑے وقفے نال جاری رہندا ہے تے ایں عمل وچ طویل عرصہ حائل نی رہندا. زندہ آتش فشاں سݙیندے ہن۔ انہاں وچ مادے دے اخراج دی رفتار گھٹ ودھ تھیندی رہندی ہے۔

اینجھے آتش فشاں جنہاں وچوں کہیں زمانے وچ آتش فشانی تھیندی ہئی مگر ہݨ ایندا کوئی امکان نظر نی آندا، ایہ آتش فشاں مردہ آتش فشاں سݙیندے ہن۔

دُنیا دے اہم ترین آتش فشاں

• ویسوویس، اٹلی
• ایٹنا، سسلی، اٹلی
• ماؤنا لوا، ہوائی، ریاستہائے متحدہ امریکا
• اسٹرمبولی، اٹلی
• فیوجی، جاپان
• کوٹوپیکسی، ایکواڈور
• سینٹ ہیلنز، واشنگٹن، ریاستہائے متحدہ امریکا