تلاش گمشدہ (انشائیہ)
تلاش گمشدہ لکھو
از: ڈاکٹر خالد اقبال
خواتین و حضرات ہک شریف النفس غریب شہری اَچن چیت کتھائیں گم تھی گے۔ جیندی صحت اصلوں چنگی نہ ہئی۔ اکثر حالات دا رونا رروندا راندھا ہئی۔ ورثاء دی رپورٹ موجب او گھروں کہیں معمولی گا لہہ تے جھیڑا کر کے نکلیا ہئی۔ حالانکہ گھر اِچ جھیڑا لڑائی روز دی گالہہ ہئی۔ پر ایں واری او واپس نی وَلیا۔ اوندے رشتہ داراں تے عزیزاں دا اَکھان ہے جو او کئی سالاں توں کہیں چنگی خبر دی آس تے رُوزانہ پورا اخبار پڑھدا ہئی۔ اُوندے کول ہک عدد پھٹیچر سائکل ہئی۔ جیندے کُتے فیل راہندے ہَن۔ پر اور ٹریفک دے قوانین دی مکمل پابندا کریندا ہئی۔ ہک عرصے توں ایں سائیکل دیاں بریکاں ٹھیک کراون دے باوجود وَل وَل فیل تھی ویندیاں ہَن۔ لہٰذا ہُن اوویگن تے سفر کرن لگ پیا ہئی۔ ویگن کنڈیکٹر نال اوندی ودھ کرایہ وصول کرن تے اکثر وِگڑ ویندی ہئی۔ عینی شاہداں دا اَکھان ہے جو او کئی دفعہ کنڈیکٹر کولوں اوور چارجنگ دے مسئلیتے مار کھاندے کھاندے بچیا۔ صرف بچواون آلیاں دی مہربانی نال۔ شریف آدمی آپنی نیک کمائی نال بجلی‘ پانی دا بل لمبی قطار اِچ لگ کے جمع کرویندا ہئی۔ شفارش دے دور اِچ وی اوندے کول ذاتی کم کڈھاون کیتے کوئی شفارش نہ ہئی۔ مالک مکان کوں کرایہ ویلے سر اَدا کر ڈیندا ہئی۔ ہر مہینے دے پہلے ہفتے اِی اُدھار منگنا اوندی مجبوری ہئی۔ سگریٹ منگ تے پیون توں گریز نہ کریندا ہئی۔ نویاں پُرانیاں فلماں دے کھمبیاں تے لگے ہوئے پوسٹر ڈیکھن اوندا شوق ہئی۔ او دِل اِی دل اِچ گنگناندا تے منہ اِی منہ اِچ بُڑبڑاندا راہندا ہئی۔ گھر کوں تھانہ تے ذال کوں تھانے دار سمجھدا ہئی۔ اوندے ڈینہہ رات ہکو جئیں ہَن روز مرہ دے معمول توں ہَٹ کے کڈاہیں کڈاہیں مشاعرے سنن وی چلا ویندا ہئی۔ اُوندے قریبی دوستاں دے مطابق او آپ وی کہیں حد تک‘تُک بند شاعر ہئی۔ مہنگائی‘ پڑول‘ آٹا‘ کھنڈ‘ انصاف تے احتساب دے موضوع تے آپنی سوچ دے مطابق شاہکار نظماں آکھ چُکیا ہئی۔ جیڑھیاں اوندی ذاتی ڈائری تو مِلیاں ہِن۔ جیکر اوں کوں آپنے تخلص دا مسئلہ نہ ہووے تاں او آپنی شاعری چھپوا وی چُکیا ہوندا۔ اوندے خیال اِچ تخلص چنگا ہووے تاں وَل بندہ بھانویں شاعر نہ وی کرے شاعر مشہور تھی ویندے۔
اوندیاں بالاں دا اکھان ہے جو ابو کتاباں کاپیاں دا آکھ کے گے ہَن جڈاں جو اُنہاں دی زوجہ محترمہ دا آکھنا ہے جو او گھر دا سودا گھنن دا آکھ کے گے ہَن جو اگر کتھاؤں اُدھار رقم دا بندو بست تھی گیا تاں سودا گھِن تے جلدی وَل آسِن۔ سودا مُل گھندے ہوئے اُنہاں دی ریٹ دے اُتار چڑھاؤ تے دکانداراں نال بحث تکرار اِچ بدل ویندا ہئی تے ایں معاملے تے اُنہاں کئی دفعہ دکانداراں کول بے عزتی وی کروائی۔ جڈاں جو مار پوون تے فوراً معافی منگ گھندے ہَن۔ کیوں جو اُنہاں کو گالہہ ودھ ونجن تے تھانے کچہری ونج تے معاملات کوں ٹھیک کرن دا چنگا بھلا اندازہ ہئی۔ ہِیں کیتے او قانون دی اوکھ توں بچن کیتے فوراً معافی منگ گھندے ہَن۔
تبخیرِ معدہ دی وجہ نال فوراً غصے اِچ آویندے ہَن۔ پر جتھاں دال نال گلدی اتھاں روون لگ ویندے ہَن.......... آپنے سینے اِچ ہک درد مند دِل رکھیندے ہَن۔ ہیروئن پیون آلیاں تے ترس کھاندے ہَن۔ البتہ فقیراں تے گداگراں نال کڈاہیں حسد تے کڈاہیں گداگراں دی صحت تے حالت تے رشک کریندے ہَن۔
اُنہاں دی عمر 52 سال دے نیڑے تیڑے ہے۔ آپنے مالی حالات چنگے نہ ہوون تے ملکی تے مقامی سیاستداناں نال چنگے بھلے نراض ہَن۔ اکثر شہر دے پلازیاں‘ وڈیاں مارکیٹاں‘ تے سڑکاں تے وڈیاں وڈیاں گڈیاں موٹراں کو ڈیکھ تے خوش تھیندے ہَن کہ چلو میں نہ سہی”کجھ خاندان“ تاں ساڈے ملک اِچ خوشحال ہِن پر خوشحال تے امیر لوگاں دے بارے اِچ اُنہاں دے نظریات تے خیالات جیکر اے خوشحال لوگ سُن گھندے تاں اُنہاں کوں جیندے جی زمین اِ پوُر ڈیندے۔
گمشدہ شخصٍ دے بارے اِچ محلے آلیاں دا اکھان ہے جو او چنگا بھلا مذہب نال لگاؤ رَکھیندا ہئی۔ اکثر اُنہاں اِجتماعات اِچ ضرور شرکت کریندا ہئی جتھاں دُعا منگی ویندی ہئی۔ اوندی جیب اکثر اوقات قِسطاں آلے بلاں‘ اشیائے صرف دے نرخ نامیاں‘ آسان قسطاں تے مِلن آلی چیزاں دے اشتہاراں تے بے وزن مصرعیاں نال بھری راہندی ہئی۔ مہانگ دے بوجھ نال اوندی جیب‘ جیب نہ رہئی‘ تے دماغی حالت وی کجھ تسلی بخش نہ رہی۔ ہیں کیتے وقفِ حال لوکاں دا اکھان ہے جو اے گمشدہ شخص گزریل کئی سالاں تو دوستاں کیتے نکارہ‘ ذال دی نظر اِچ نامُراد‘ ماء پیوں کیتے ناہنجارتے رشتے داراں دے سامنے ناکام تے ناقابل تقلید مثال ہئی۔
روٹی کپڑا تے مکان ہر غریب شہری دی طرحاں اوندا وی بنیادی مسلۂ ہئی۔ اپنی مالی حالت چنگی بناون کیتے آکڑاہ‘ گھڑا جواء تے پرائز بانڈ دیاں پرچیاں وی مُل گھندا ہئی۔ پر وَل وی قسمت دی دیوی کڈاہیں وی اوندے اُتے مہربان نہ تھئی ہئی۔ اوندے ورثاء دے ولوں ڈتی ونجن آلی مزید ملومات دے مطابق گمشدہ شخص بہوں سادہ ہئی۔ پیر پھُوکے شاہ دے مریداں اِچوں ہک ہئی۔ پیر پھوکے شاہ کولوں آپنی تنگدستی دور کرن کیتے تعویز گھندا رہیا۔ تے دَم درود کرویندا رہیا۔ ایندے بدلے پیر پھُوکے شاہ کوں نذرانہ تے چرھاوے پیش کریندا رہیا۔ پر ہر پاسوں مایوس تھیا تے ہُن تو نیں لاپتہ ہے۔
ناں ........................... عام آدمی
شہریت ........................... پاکستانی
چہرا ........................... مونجھیا ہویا
چال چلن ........................... شریف النفس شریفانہ
مستقل رہائش.................... غریب آبادی کچی وستیاں
اطلاع ڈیوو (شکریہ(
(اقتباس از کتاب: مُسکار (سرائیکی انشائیے)۔ از: ڈاکٹر خالد اقبال)
MubasherKaleem (talk) 09:39, 10 June 2019 (UTC) MubasherKaleem (talk) 09:39, 10 June 2019 (UTC)