بوطیقا

بوطیقیا ارسطو دی کتاب ہے۔ بوطیقا وچ ارسطو نے نقل، فطرت، شاعری دی اصل، شاعری دیاں قسماں، المیہ دے اصول وغیرہ تے بحث کیتی ہے۔ تے شاعری دا ہک آفاقی نظریہ پیش کیتے۔ بوطیقیا دی اصل زبان قدیم یونانی ہے۔ ایندے مختلف زباناں وچ ترجمے کیتے ڳئے ہن۔ ادبی صنف دے لحاظ نال اہ ہک رسالہ ہے، تے ایندی تاریخ اشاعت ٣٣٥ ق م درج ہے۔

"نقل" جمالیات دیہک اصطلاح ہے تے ارسطو ایں لفظ دا اطلاق شاعری تے کریندا ہے۔ پروفیسر پوچر دے لفظاں وچ ارسطو دے مطابق نقل دا مطلب ہے: حقیقی خیال دے مطابق تخلیق کرݨ تے خیال دے معنی ہنشئیاں دی اصل جہڑی عالم مچال وچ موجود ہے، جیندیاں خراب نقلاں ایں دنیا وچ نظر آندیاں ہن۔ عالم حواس دی ہر شئے عالم مثال دی نقل ہے۔

ارسطو دے نزدیک انسان حواس دے نال کہیں شئے دا ادراک کریندے۔ تے ہر شئے دے اندر ہک مثالی ہیئت موجود ہے۔ لیکن خود ایں شئے نال ایں ہیئت دا ادھُورا تے نامکمل اظہار تھین٘دا ہے۔ ایہ ہیئت فنکار دے ذہن اُتے حسی شکل وچ اثر کریندی ہے۔ اتے او اوندے بھرپُر اظہار دی کوشش کریندے، تے ایں طرحاں عالم امثال کوں سامھݨے گھن آندا ہے جہڑا دنیا دے رن٘گ تے ٻو وچ نامکمل طور تے ظاہر تھیا ہے۔

حواس دے نال جہڑی دنیا کوں محسوس کیتا ویندے او"اصل حقیقت" دے نامکمل تے ادھورے مظاہر ہن۔

طبعی دنیا دی مختلف شکلاں خدائی تے مثالی شکلاں دی نقلاں ہن۔ جیکوں مادی دنیا وچ تھیوݨ آلے حادثیاں نے مسخ کر ݙتے۔ فلسفی دا کم ایہ ہے جو او ایں اتفاقی تے مسخ تھیاں ہوئیاں شکلاں دے اندر "اصل حقیقت" کوں دریافت کرے تے اُوں قوتاں کوں لبھے جہڑی ساری ہستی دی وجہ ہن۔ تے اُوں کوں حرکت وچ گھن آن٘دے ہن۔ ایہوکم شاعراں دا ہے۔ ارسطو دے ایں "شاعرانہ نقل" دے نظریے نے شاعر کوں فلسفہ دے اعلیٰ منصب وچ ہک اہم مقام عطا کرݙتے۔ ایں نظریے دے مطابق نقل تخلیقی عمل ہے۔

تے ارسطو دی بوطیقا وچ افلاطون دے نظریات دا جواب ݙتا ڳئے۔ اسلم رسولپوری ارسطو دی کتاب بوطیقا کوں سرائیکی وچ ترجمہ کیتے۔

حوالے

[[ونکی:سرائیکی زبان تے ادب]]