بارامانیاس دا مابعدالطبعیات دا نظریہ

اساں موجودات دے درمیان بہت سارے فرق پیندے ہیں۔ میز، میز ہے تے کرسی نی۔ درخت، درخت ہے تے پاݨی نی۔ زید، زید ہے تے بکر نی۔ سو ایہ ڳالھ واضح تھیندی ہے کہ موجودات دے درمیان فرق عدم دی بنیاد تے ہے۔ ہک شے ݙوجھی شے نی۔ لیکن اگر ایہ عدم درمیان توں ہٹا ݙتا ونڄے تاں کیا تھیوے؟ ول ظاہر ہے کہ اشیا دا فرق ہی ختم تھی ونڄے تے پارمینڈیس ایہو ݙکھاوݨا چاہندے۔ موجودات وچ کوئی فرق نی کیونکہ عدم دا کوئی وجود نی۔ تمام موجودات دراصل ہک کلی وجود ہن تے انہاں دا ظاہری تفاوت محض دھوکا ہے جیہڑا عدم کوں درمیان وچ گھناوݨ نال پیدا تھیندے۔

لیکن ہیراقلاطیس ثابت کر چکا ہئی کہ حرکت عدم دے بغیر ممکن نی تے ہݨ اساں ایہ ݙیکھدے پئے ہیں کہ عدم دا تاں وجود ہی نی تاں ول حرکت دا انجام کیا تھیوے؟ ایں سوال دا واضح جواب ہے کہ حرکت دا کوئی وجود نی تے ایہ محض حواس دا دھوکا ہے تے چونکہ حرکت ہمیشہ کہیں خالی جگہ وچ ہووݨی ہی ممکن ہے تے کائنات وچ کوئی جگہ وی خالی نی سو حرکت ممکن نی۔ ردِ حرکت دا ایہ نظریہ پارمینڈیس دے شاگرد زینو نے اپݨے مشہور عالم پیراڈوکس دے ذریعے مزید واضح کیتے۔

ہݨ ایہ کائنات کیا ہے جیندے وچ نہ تاں موجودات دے درمیان کوئی فرق ہے تے نہ ہی کتھائیں حرکت ہے۔ ساݙا فلسفی ایں سوال دا جواب کجھ ایویں ݙیندے کہ کائنات دے ݙو رخ ہن۔ ہک رخ حقیقی ہے جیندے وچ محض ہک کامل تے کلی وجود ہے جیہڑا مکمل سکون دی حالت وچ ہے۔ جتھاں کوئی حرکت نی تے محض ہک ابدی سکون تے تھئے ونڄن دی حالت ہے۔ کائنات دا ݙوجھا رخ ظاہری ہے جیندے وچ اساں موجودات دے درمیان فرق وی پیندے ہیں تے حرکت دا مشاہدہ وی کریندے ہیں۔