امان اللہ ارشد
اصل ناں امان اللہ
قلمی ناں امان اللہ ارشدؔ
جٖمنْ 1971ء
جاہ پتہ جاوید ایکسرے چوک ظاہر پیر تحصیل خان پور ضلع رحیم یار خان
امان اللہ ارشدؔ سرائیکی دا اُبھردا ہویا مقبٖول ترین نینگر شاعر ہے۔او ڈٖوہڑہ لکھے یا نظم،او گیت لکھے یا غزل کمال درجے دا لکھدے۔
ڄم پل
لکھوجمݨاں 1971ء
آغاز شاعری 1981ء
استاد شاعری صوفی فیض محمد دلچسپ
تعلم میٹرک
تصانیف
لکھو- سک دا ساوݨ
- ارشد دے ݙوہڑے
- اکھیں خواب جگارے
- دھمال
- آسرا فقیریں دا
سئیں امان اللہ ارشد بارے سرائیکی دانشور سئیں سعید خاورؔ لکھدن:
امان اللہ ارشد لفظیں دے وڑنج وپار وچ سرائیکی دیاں سب صنفاں ورتین۔ایندی شاعری اُروار ،پار، حد ،بٖنے تے کہیں خاص عقیدے دی بٖدھل کائنی۔ بس انسانیت تے دھرتی دے ڈُٖکھیں دی پرچارک اے۔ ایندے نوحے دھرتی دے بدن تے کوک بنْ کُرلاندن ۔ محبت تے بغاوت ایندے سندھیں لتھی ہوئی اے۔ او محبت دا منکر نئیں پر ڈڈھپ دے خلاف اوندی محبت بغاوت بنْ ویندی ہے۔ بُکھ ، تریہہ تے روہی ، تھل ، دامان دی زندگی دریا دی ایں منْ تے ہووے تے بھانویں اوں مَنْ تے ، امان اللہ ارشد دے لفظیں وچ سہکدی پئی اے۔
نمونہ کلام
لکھو- او قتل کرتے اندھاری رات اچ ہے مطمعئن جو گواہ کائنی۔
- اونکوں خبر نہیں جو قاتلیں دے کݙاھیں خنجر وی بول پوندن۔
- جیہو جہی رت اچ شہر اساݙے دی ڳالھی مخلوق چپ ودی ہے۔
- ایہو جہے ظلم اچ تاں تنگ تھی تھی کݙاہیں پتھر وی بول پوندن۔
قطعہ
لکھو- میں جیندے ہونٹیں کوں کھل ݙتی ہے میکوں روواݨ تے آڳیا ہے۔
- میݙے لہو نال بلدا ݙیوا میکوں جلاوݨ تے آڳیا ہے۔
- یقین کر جو میں جیندے قد کوں سہارے ݙے ݙے بلند کیتے۔
- شعور پکڑیس تاں نال میݙے او قد کچھاوݨ تے آڳیا ہے۔
ݙوہڑہ
لکھو- تیݙی مونجھ مصلا مسجد دا اساں پیت دیاں نفلیں نیت کھڑوں
- نہیں ہوش ریہا کہیں کلمے دا تیݙےڳمدے سانول ڳیت کھڑوں
- تیݙا ذکر ہے مقصد زندگی دا ہر ھار کوں کیتی جیت کھڑوں
- تیݙی یاد اچ ارشد جتھ کھڑ ڳئیوں اساں ایویں جاݨ مسیت کھڑوں
نعت نال حاضری
لکھوجیڑھا سئیں دا غلام تھی ویندے
اوہو جگ دا امام تھی ویندے
شہر آقا دا جو وی ڈیکھ امدے
قابل۔ احترام تھی ویندے
جیلے تھیندی ہے سک مدینے دی
خود بخود انتظام تھی ویندے
سئیں دا تھی کے بلال حبشی وی
کتنا عالی مقام تھی ویندے
جیڑھا ایں در دی خاک تھی ویندے
اوندا دنیا تے نام تھی ویندے
عشق والے مریض کوں ارشد
ذکر سنڑدئیں آرام تھی ویندے
غزل
لکھوݙے میݙیاں اکھیں میکوں نیریں سمیت
گِھن اے اپڑیں خواب تعبیریں سمیت
بُھل ونجاں نہ آپڑیں اوقات کوں
میکوں دفناویں میݙیں لیریں سمیت
وقت دے دھوئیں ھے کر چھوریا دُوانک
دل دی الماری کوں تصویریں سمیت
بے گناہ تھی تے وی میں بے قیمتا
معتبر توں اتنی تعزیریں سمیت
ذہن باغی تھی ڳے ہُݨ مظلوم دا
کھس گھنی ترکش متاں تیریں سمیت
اے جیݙا اے کون سرکش ھے جیکوں
دار تے آندا ڳے زنجیریں سمیت
کیڑھی کیڑھی ڳالھوں ارشد مُکرسیں
تیں ݙے آ ڳیاں تیݙیں تحریریں سمیت
غزل
لکھوکلھپ دے قید خانے وچ نہ ہکلاں مار کوئی کائنی
اتھاں ہک ساہ سنگتی ھے جیندا اعتبار کوئی کائنی
کیجھا ماحول ھے جو سر قلم تھی تھی تے ڈھاندے پن
کیتا تل وار کہیں کائنی چلی تلوار کوئی کائنی
اساں محفل دی رونق ہیں اساں محفل دے وچ تنہا
اساں ہیں یار ہر ہک دے اساݙا یار کوئی کائنی
محبت بے ریا جذبہ نہ کوئی تسبیح نہ کوئی سجدہ
وفا والیں مسیتیں دے اتے مینار کوئی کائنی
امان اللہ ارشد
غزل
لکھومنہ توں مونجھ کوں نال ہنجھوں دے دھووݨ ݙا نی آیا
ساکوں ہجر دے موسم وچ وی رووݨ ݙا نی آیا
ہار نی اوندے ڳل تئیں پہنچا قدمیں کیر کھڑے ھیں
اوتری اکھ کوں موتی موتی پووݨ ݙا نی آیا
فجریں توں_گھن شام تئیں گھمدوں`ول ݙیہدوں ہوں جاہیں
پل دے اندھے کھوہ تے جوڑا جووݨ ݙا نی آیا
پیر رنگیندے کیا اوندے ہتھ اپݨے رہ ڳۓ _چٹٹرے
ڳال کھڑے ھیں تھال تے مہندی لووݨ ݙا نی آیا
ھیں سانگے تاں اج تئیں کلھے کلھے_پھردے ہیسے
ہتھ پکڑݨ کیا کہیں دے پیریں پووݨ ݙا نی آیا
دل آھدے او ساݙا ھووے ، پر ھووے، کیوں ھووے
ساکوں وی تاں کہیں دا "ارشد" ھووݨ ݙا نی آیا
غزل
لکھودر بدر تھۓ ھیں در نہیں لبھدے
ھنڑ تاں اپنڑے وی گھر نہیں لبھدے
جھوک تیڈی توں `ول نہیں ویندے
یار پکھیاں کوں `پر نہیں لبھدے
میکوں آکھیس سفر حیاتی وچ
تیں جیہیں ہمسفر نہیں لبھدے
یار اونویں تاں ڈھیر لبھدے _ھن
یار ! `تیں جھیں مگر نہیں لبھدے
روز `نیناں سجا کے نہ _نکتا
روز اہل_ نظر نہیں لبھدے
پیار والے ایں جگ اتے "ارشد"
لوک _ھن مختصر نہیں لبھدے
(سئیں امان اللہ ارشد)
غزل
لکھواے سچ ہے جو کہیں شے دی کمی محسوس نی تھیندی
نکھڑ تے زندگی پر زندگی محسوس نی تھیندی
میڈے جذبات مر گئے ہن یا توں اوہو نیوی رہے گیا
توں ملدا ہئیں تاں مل کے اوخوشی محسوس نی تھیندی
اونویں تاں بادشاہ ڈھیر ہن اتھاں لفظیں دی شاہی دے
خیالیں وچ کتھاؤں پر تازگی محسوس نی تھیندی
اونویں کوڑی انا ہنجوں دا رستہ روک گھندی ھے
سجنڑ نکھڑن جڈاں کینکوں غمی محسوس نی تھیندی
نکل سیلاب اکھیں توں جیندے پیریں تونڑی پج گئے
میڈیں پلکـیں اُتے اوکوں نمی محسوس نی تھیندی
زمانے دی جفا ارشد ایجھا بے حس بنڑا چھوڑیے
خوشی ھے یا غمی ھے بھا لگی محسوس نی تھیندی
سائیں امان اللہ ارشد