امام احمد بن حنبلؒ
آپؒ دا ناں احمد ہے جبکہ آپؒ دے صاحبزادے عبد اللہ بن احمد نے نسب نامہ ایویں بیان فرمایا ہے : احمد بن محمد بن حنبل بن ہلال بن اسد بن ادریس بن عبد اللہ بن حیان بن عبد اللہ بن انس بن عوف بن قاسط بن شیبان بن ذہل بن ثعلبہ بن عکابہ بن صعب بن علی بن بکر بن وائل ذہلی شیبانی مروزی بغدادی۔
حالات زندگی
لکھوامام احمد بن حنبلؒ دی ولادت ماہِ ربیع الاول 164ھ بمطابق ماہِ نومبر 780ء وچ بغداد وچ تھئی۔ آپؒ دے والد تریہہ سال دی عمر وچ ہی انتقال کر گئے ہن۔ والد محترم دی وفات دے بعد امام صاحبؒ دی پرورش تے نگہداشت اُنہاں دی والدہ دے کندھیاں تے آݨ پئی، خود امام احمد بن حنبلؒ دا بیان ہے کہ میں اپݨے پیؤ ݙاݙے وچوں کہیں کوں نی ݙٹھا۔
اپݨے دور دے بڑے عالم تے فقیہ ہن۔ آپؒ امام شافعیؒ دے شاگرد ہن۔ اپݨے زمانے دے مشہور علمائے حدیث وچ آپؒ دا شمار تھیندا ہئی۔ انہاں نے (مسند) دے ناں نال حدیث دی کتاب تالیف کیتی جس وچ تقریباً چالہی ہزار احادیث ہن۔ امام شافعیؒ دی طرح امام احمد بن حنبلؒ دی مالی حالت وی کمزور ہئی۔ لوگ انہاں کوں بے شمار تحائف تے ہدیہ پیش کریندے لیکن آپؒ اپݨے اتے اس وچوں کجھ وی نہ خرچ کریندے تے سب کجھ ونڈ ݙیندے ۔
امام احمد بن حنبؒ ابتدائی مکتب دی تعلیم حاصل کرݨ دے بعد 179ھ وچ علم حدیث دے حصول وچ مشغول تھئے جبکہ اُنہاں دی عمر محض 15 سال ہئی۔ 183ھ وچ کوفہ دا سفر اِختیار کیتا تے اپݨے استاد ہشیم دی وفات تک اتھاں مقیم رہے، اِیندے بعد دیگر شہراں تے ملکاں وچ علم حدیث دے حصول دی خاطر سفر کریندے رہے۔