افریقہ
افریقہ ہک براعظم اے۔ مصر، سوݙان لیبیا، جنوبی افریقہ، نائیجر اہم ملک ہن۔ رقبے دے لحاظ نال ایہ ݙوجھا وݙا براعظم ہے۔
محل وقوع
لکھوبراعظم دے مغرب وچ دریائے نائجر وگدا ہے جیہڑا وسیع دلدلی ڈیلٹا بݨیندا ہویا بحر اوقیانوس وچ ونج ڈھہندا ہے۔ اس دے مشرق وچ دریائے کانگو افریقا دے گھاٹے استوائی جنگلات توں گزردا ہے۔ براعظم دے مشرقی حصے وچ عظیم وادی الشق تے ایتھوپیا دے بالائی میدان ہن۔ قرن افریقا براعظم دا مشرق دی جانب آخری مقام ہے۔
موسم
لکھوموسم گرم تے نم ہے۔ خط استوا دے نال نال بارشاں دی وجہ کنوں گھنے جنگلات واقع ہن۔ اتھوں دا موسم گرم اتے نمی توں بھرپور ہے۔
آزادی
لکھو١٩٦٠ء تائیں افریقہ دے اکثر ملک یورہی ملکاں دے غلام ہن، ول آزادی شروع تھی ڳئی تے ١٩٨٠ء اکثر ملک آزاد تھی ڳئ لیکن انہاں دے وسائل نو آبادیاتی دور وچ غصب کر گھدے گئے ہن اس واسطے اقتصادی و معاشی طور تے اوہ اج تک نہ سنبھل سکے تے غربت دی دلدل وچ پھنسے ہوئے ہن۔ وݙے پیمانے تے جہالت دے باعث نسلی و قومی تعصب نے وی افریقی عوام دے دلاں وچ جڑاں پکڑیاں جس دے نتیجے وچ خوفناک جنگاں تے خانہ جنگیاں تھئیاں جنہاں وچ لکھاں انسان اجل دا نشانہ بݨ گئے۔
آبادی
لکھواکثر آبادی دیہاتاں وچ رہندی ہے، قاہرہ وݙا شہر ہے جیندی آبادی 65 لاکھ ہے تے ایہ براعظم دا سب توں وݙا شہر ہے۔ شمال تے مشرق دے بیشتر ممالک دا مذہب اسلام ہے تے اوہ دنیا دے دیگر اسلامی ممالک دے نال عالمی اسلامی اخوت دے گہرے رشتے وچ ٻدھے ہوئے ہن۔
رقبہ
لکھورقبے دے لحاظ نال ݙوجھا وݙا براعظم ہے۔رقبے کے لحاظ نال دنیا دا ݙوجھا سب توں وݙا براعظم ہوݨ دے باوجود افریقا دی آبادی زیادہ نی خصوصاً صحرائی علاقیاں وچ آبادی نہ ہوݨ دے برابر ہے۔ زیادہ تر آبادی پاݨی دے ذخائر تے زرخیز علاقیاں وچ ہے۔ افریقا وچ شرح پیدائش بہت زیادہ ہے اس واسطے آبادی وچ تیزی نال اضافہ تھیندا پیا ہے۔
نباتات تےمعدنیات
لکھوبراعظم دے جنوبی علاقیاں خصوصاً جنوبی افریقا وچ سب توں زیادہ کاناں ہن جتھوں ہیرے، سونا، یورینیم اتے تانبا نکلدا ہے۔ تانبے دے سب توں زیادہ ذخائر جمہوریہ کانگواتے زیمبیا وچ ہن۔ تیل الجزائر، انگولا، مصر، لیبیا اتے نائجیریا وچوں نکلدا ہے۔