احمد المستنصر باللہ

خلیفہ المستنصر باللہ الثانی دا براہِ راست تعلق بنو عباس نال ہے۔ اُنہاں دی کنیت ابوالقاسم، ناں احمد بن الظاہر ہے۔ المستنصر باللہ دے والد خلیفۃ الظاہر ہن جیہڑے 1225ء تا 1226ء تک خلیفہ رہے۔ امام جلال الدین السیوطی نے تاریخ الخلفاء وچ خلیفہ دا نسب ایویں لکھا ہے : احمد ابوالقاسم ابن الظاہر بامر اللہ ابی نصر محمد بن الناصر لدین اللہ احمد۔[١] المستنصر باللہ الثانی قاہرہ مصر وچ عباسیاں دے اٹھتیویں خلیفہ ہن۔ اوہ سال 659 ہجری وچ قاہرہ آئے جتھاں سلطان مصر الملک الظاہر رکن الدین بیبرس البندقداری نے اُنہاں دا اِستقبال کریندے ہوئے دوبارہ عہدہ خلافت تے متمکن کریندے ہوئے اُنہاں دی عوامی و سرکاری بیعت گھدی۔ المستنصر باللہ الثانی دا ہک بھائی اُنہاں توں قبل وی خلافت عباسیہ بغداد وچ خلیفہ تھیا ہئی، اوہ مستنصر باللہ ہئی جیہڑا بغداد وچ 1226ء توں 1242ء تک خلیفہ دے عہدے تے فائز ہئی۔

خلیفہ دی بیعت

لکھو

خلیفہ المستنصر باللہ الثانی قاہرہ وچ دنیائے اسلام دے خلیفہ دی حیثیت نال 13 رجب المرجب 659ھ مطابق 13 جون 1261ء کوں خلیفہ مقرر تھئے۔

بروز پیر 13 رجب المرجب 659 ہجری مطابق 13 جون 1261ء کوں سلطان مصر، الظاہر رکن الدین بیبرس البندقدرای تے خلیفہ مذکور، قلعہ جبل دے اِیوان وچ نشست لا کے بیٹھے۔ وزراء تے قاضی اپݨے اپݨے طبقات دے مطابق ٻیہہ گئے۔ بیعت کیتے خلیفہ دے نسب کوں حاکم تاج الدین بن الاعز نے ثابت کیتا کہ ایہ خلیفہ خلیفہ مستنصر باللہ العباسی دا بھائی ہے جس بغداد وچ مستنصریہ دی بنیاد رکھی ہئی تے خلیفہ المستعصم باللہ العباسی دا چاچا ہے جنہاں کوں منگولاں نے صفر 656 ہجری وچ شہید کر ݙتا ہئی۔

خلیفہ المستنصر باللہ الثانی دی بیعتِ خلافت تمام ملکِ مصر وچ تھئی۔ سلطان مصر الملک الظاہر، قاضی تے اُمراء نے بیعت کیتی۔ بعد ازاں خلیفہ مجلسِ خلافت دے ہمراہ دیارِ مصر چلے تے اُمراء اُنہاں دے ہمراہ اگوں تے لوگ اِردگرد موجود ہن۔ 13 رجب المرجب 659ھ مطابق 13 جون 1261ء کوں قاہرہ وچ خلیفہ بݨے۔ منبراں تے خلیفہ مذکور دا خطبہ ݙتا گیا، ناں دا سکہ ضرب تھیا۔ قاہرہ وچ شانِ شایان جشن منایا گیا کیونکہ گزشتہ ترے سالاں توں عہدہ خلافت خالی ہئی۔

قاہرہ مصر میں خلیفہ المستنصر باللہ الثانی کا پہلا جمعۃ المبارک

لکھو

17 رجب المرجب 659 ہجری مطابق 17 جون 1261ء کوں خلیفہ عوام دے نال سوار تھی کے قلعہ دی جامع مسجد دی جانب آئے۔ منبر تے خطبہ ݙتا جس وچ بنو عباس دی شرف و فضائل دا ذِکر کیتا۔ آغازِ خطبہ وچ سورۃ الانعام دا ابتدائی حصہ تلاوت کیتا تے ول رسول اکرم صلی اللہ علیہ وسلم تے درود پڑھا، ول صحابہ کرام رضی اللہ عنہم دی رضا مندی چاہی تے ول سلطان الظاہر کیتے دعا کیتی تے ول خلیفہ نے لوگاں کوں نماز پڑھائی۔

خلیفہ دی شام توں بغداد روانگی تے شہادت

لکھو

ماہِ ذوالحجہ 659 ہجری مطابق نومبر 1261ء کوں خلیفہ المستنصر باللہ الثانی شام توں عراق روانہ تھئے تے موصل، سنجار تے الجزیرہ دے حکمراناں دی مدد نال تکریت تے حدیثہ دے مقام تے قبضہ کر گھدا، اِیندے بعد اوہ بغداد روانہ تھئے۔ بغداد روانگی وچ ہی تاتاریاں نال مقابلہ تھیا۔ مصری فوج کوں شکست تھئی تے خلیفہ خود قتل تھی گئے۔ ابن کثیر دے بیان دے مطابق بروز پیر 3 محرم الحرام 660 ہجری مطابق 28 نومبر 1261ء کوں بغداد وچ بنو عباس دے اٹھتیویں خلیفہ وی شہید تھی گئے جیہڑا سقوطِ بغداد دے بعد ہک وݙا سانحہ ہئی۔[٢][٣]

حوالے

لکھو
  1. جلال الدین الیسوطی: تاریخ الخلفاء، صفحہ723، من ذکر خلافۃ المستنصر باللہ، 659ھ - 660ھ۔ طبع 1424ہجری / 2013ء
  2. شاہ معین الدین ندوی: تاریخ اِسلام، ج 2 ص 616 تذکرہ ابو القاسم احمد بن الظاہر بامراللہ الملقب بہ مستنصر باللہ الثانی العباسی۔
  3. ابن کثیر الدمشقی: البدایۃ والنہایۃ، ج 13 ص 279، ذکر تحت سنۃ حوادث 660 ہجری۔