ابو منصور ماتریدیؒ
محمد ابو منصور امام ماتریدیؒ ( 853ء-944ء )، پورا ناں محمد بن محمد بن محمود ابو منصور ماتریدی سمرقندی حنفی ہے. اسلامی فقہ قرآنی تفسیر دے ہک مشہور عالم ہن . امام ماتریدیؒ مذہب اہلسنت ماتریدیہ دے بانی ہن. آپؒ اپݨے دور دے علما کرام دے درمیان ہک اعلی مقام دے حامل ہن۔
حالاتِ زندگی
لکھوآپؒ دی تاریخ ولادت دے متعلق کوئی متعین تاریخ تاں نی ملدی مگر علما کرام نے لکها ہے کہ آپؒ دی ولادت عباسی خلیفہ المتوكل دے عہد وچ تھئی، سمرقند دے قریب ماترید وچ پیدا تھئے۔ ماتریدی نسبت ہے ماترید دی طرف تے ایہ سمرقند ماوراء النهر وچ ہک مقام دا ناں ہے. امام أبو منصور الماتريدي کوں وی علما امت نے "امام الہدىٰ" و "امام المتكلمين" و "امام اہل سنت " وغيرہ دے القابات نال یاد کیتا ، اسلامی الٰہیات، تفسیر قرآن تے اسلامی فقہ وچ مہارت رکھدے ہن۔
انہاں دے اساتذہ ابو نصر العياضیؒؒ، ابو بكر الجوزجانیؒ، امام ابو سليمان موسى بن سليمان الجوزجانی، نصير البلخی ،محمد بن مقاتل الرازی ہن. آپؒ نے جنہاں مشائخ توں علم حاصل کیتا انہاں سب دی سند امام اعظم ابو حنيفہ النعمانؒ نال ملدی ہے۔ آپؒ علوم قران ، اصول فقہ ، علم كلام و عقائد دے بے مثال و مستند امام ہن تے آپؒ دی پوری زندگی حمایت اسلام و نصرت عقيدة اہلسنت و الجماعت نال عبارت ہے، تے آپؒ بالاتفاق اہلسنت و الجماعت دے امام جلیل محافظ عقائد اہلسنت قرار پائے، معتزلہ تے دیگر فرق ضالہ دا اپݨی مناظرات و محاورات وچ تے تصنیفات و تالیفات وچ بھرپور رد وتعاقب کیتا تے تمام عمر عقائد اہلسنت دی حفاظت و صیانت و تبلیغ و تشہیر کیتی۔
تالیفات
لکھو- التوحيد
- اوہام المعتزلہ
- الرد على القرامطہ
- مآخذ الشرائع اصول الفقہ
- كتاب الجدل
- تأويلات القرآن
- (تفسير الماتريدی) تأويلات اہل السنہ
- شرح الفقہ الاكبر منسوب امام ابو حنيفہ
وفات
لکھومصنف كتاب "كشف الظنون" نے ذکر کیتا ہے کہ آپؒ دی وفات ( 332ھ ) وچ تھئی ہے، دیگر کئی مؤرخين نے سنہ وفات ( 333ھ ) وی لکھی. عبد الله القرشی نے وى "الفوائد البھیہ" وچ سنہ وفات ( 333ھ) 944ء ہے تے آپؒ دی قبرسمرقند وچ ہے۔[١] امام اہل سنت تے اللہ دی بے شمار رحمتاں ہوون تے انہاں دے صدقے وچ ساݙی مغفرت فرماوے. آمین.
حوالے
لکھو- ↑ التوحيد مؤلف: ابو منصور ماتريدی ناشر: دار الجامعات المصریہ اسكندریہ