ابو القاسم احمد المستعلی باللہ
ابو القاسم احمد المستعلی باللہ دولت فاطمیہ دا نانواں خلیفہ تے اسمٰعیلیاں (اسماعیلیہ مستعلیہ، موجودہ بوہری مذہب) دا انیہواں امام (487ھ تا 495ھ) اے.
مستنصر دی وفات دے بعد اس دے اکیہ سالہ لڑکے کوں خلیفہ بݨا ݙتا گیا، اس فیصلے کوں مستنصر دے وݙے لڑکے نزار نے نہ منا تے بھڄ کے اسکندریہ چلا گیا ۔
نزار دا اسکندریہ تے قبضہ
لکھونزار نے اسکندریہ دے والی کوں ترغیب و لالچ دے ذریعے اپݨے نال ملا گھدا تے اسکندریہ تے نزار دا قبضہ تھی گیا۔ نزار نے المصطفیٰ الدین اللہ دا لقب اختیار کر گھدا۔ نزار دے مقابلے کیتے افضل نے 488ھ وچ ہک لشکر گھن کے مصر دا محاصرہ کر گھدا۔ فریقین وچ معتدد معرکے تھئے، ابتدا وچ نزاریاں کوں کامیابی تھئی تے اوہ قاہرہ دے قرب و جوار تک آ گئے۔ لیکن افضل ہک ݙوجھا لشکر تریتب ݙے کے دوبارہ جنگ کیتے لیے تیار تھی گیا تے اسکندریہ روانہ تھیا۔ اس دفعہ نزار دے اکثر ساتھی اس دا ساتھ چھوڑ گئے۔ نزار نے مقابلے دی تاب نہ گھن کے ہتھیار سٹے تے امان طلب کیتی۔ افضل نے اینکوں امان ݙتی تے گرفتار کر کے قاہرہ بھیج ݙتا۔ مستعلی نے نزار کوں ݙو دیواراں دے درمیان کھڑا کر کے چݨ ݙتا۔ گو نزار ناکام ریہا لیکن اسمٰعیلیاں وچ ہک فرقہ نزاریہ وجود وچ آ گیا۔ جیہڑا ابتدا وچ حشیشین سݙویندا ہئی تے ہݨ آغا خانی دے ناں نال مشہور اے ۔
افضل دی حکومت
لکھونزار دی شکست دے بعد دولت فاطمیہ وچ مستعلی دی کم سنی دی وجہ نال حکومت دی باگ ڈور افضل دے ہتھ رہی۔ کم سن خلیفہ صرف نمائش کیتے عوام وچ گھنایا ویندا ہئی۔ افضل نے انہاں شہراں کوں جیہڑے فاطمی قبضہ توں نکل گئے ہن واپس گھنݨ دی کوشش کیتی۔ بیت المقدس تے ترکی امیر سکمان قابض تھی گیا ہئی تے افضل دی کوشش نال 490ھ وچ ممالک فاطمیہ وچ داخل تھیا۔
صلیبی جنگ
لکھوجݙݨ افضل کوں اس دی خبر تھئی تاں اس اوندا خیر مقدم کیتا۔ اس دا خیال ہئی کہ انہاں دی مدد نال بیت المقدس واپس گھنیج سڳدا ہے۔ لیکن صلیبیاں نے بیت المقدس تے قبضہ کر کے اتھاں جیہڑی خون ریزی کیتی اس نال افضل چونکا۔ اس دے بعد عقسلان دے قریب اس تے صلیبیاں دی جماعت نے اچانک حملہ کیتا تے مصریاں کوں شکست ݙتی۔ افضل گھبرا کے مصر بھڄ گیا۔
وفات
لکھو495ھ وچ مستعلی دا انتقال تھی گیا۔ اس وقت اس دی عمر اٹھاوی یا چھوی سال ہئی۔ آکھا ویندا ہے کہ کہیں نے اونکوں زہر ݙے ݙتا یا کہیں ٻئے طریقہ نال خفیہ طور تے اونکوں مار ݙتا گیا۔ اوہ اپنے باپ کی طرح محل میں رہتا تھا اور حکومتی معاملات وچ حصہ نہ گھندا ہئی ۔[١]
حوالے
لکھو- ↑ ڈاکٹر زاہد علی۔ تاریخ فاطمین مصر