ابوالحسن کبیر ٹھٹوی سندھی
شیخ ابو الحسن محمد بن عبد الہادی ٹھٹوی سندھی مدنی المعروف شیخ سندھی (وفات: بدھ 12 شوال 1138ھ/ 12 جون 1726ء) سندھ دے مشہور تاریخی شہر ٹھٹہ نال تعلق رکھݨ والے ستارہویں صدی دے عالمی شہرت یافتہ محدث تے فقیہ ہن۔ فقہ حنفی نال نسبت خاص دے سبب عرب دنیا وچ امام السِندی الحنفی دے ناں نال پہچاݨے ویندن ۔
ناں تے کنیت لکھو
شیخ ابو الحسن دا ناں محمد بن عبد الہادی ہے۔ کنیت ابو الحسن تے لقب نور الدین ہے۔ والد دا ناں عبد الہادی ہئی۔[١][٢]
ابتدائی حالات، تحصیلِ علم، درسِ حدیث لکھو
شیخ ابوالحسن محمد بن عبد الہادی سندھ دے شہر ٹھٹہ وچ پیدا تھئے، البتہ سال ولادت معلوم نی تھی سڳا۔[٣] ابتدائی زندگی ٹھٹہ تے سندھ دے شہراں وچ گزری۔ ۔[٤] عمر دے وسطی زمانہ وچ سفر حجاز دے واسطے روانہ تھئے تے قلیل عرصہ ایران دے شہر شوشتر وش مقیم رہے۔ بعد ازاں مدینہ منورہ پہنچے تے باقی تمام عمر مدینہ منورہ وچ بسر کیتی۔[١][٢][٥] اتھاں محدث علامہ ابراہیم کردی کورانی، شیخ محمد بن عبد الرسول برزنجی مدنی تے شیخ عبد اللہ بن سالم تے دیگر علماء توں علم حاصل کیتا تے سند گھدی۔ شیخ ابو الحسن نے باقی عمر اتھائیں علمِ حدیث دی خدمت تے درس و تدریس وچ بسر کیتی۔ مدینہ منورہ دے علما و فضلا انہاں دی شاگردی کوں اپݨے کیتے باعث عزت و شرف سمجھدے ہن۔ مشرق و مغرب دے ہزارہا علماء و فضلا نے انہاں توں حدیث دی سنداں حاصل کیتیاں۔[٦]
تصانیف لکھو
شیخ ابو الحسن نے درس و تدریس دے علاوہ احادیث دی کتاباں تے وی عمدہ حواشی تحریر کیتے، جنہاں وچ چھی کتب دے حواشی مصر وچ وی شائع تھی چکے ہن۔ تحریر کردہ تصانیف تے حواشی دی تفصیل ایویں ہے[٣][٦]
- حاشیہ سندھی علیٰ صحیح بخاری
- حاشیہ صحیح مسلم
- حاشیہ سنن ترمذی
- الفتوحات النبوة
- تحفۃ المحبین
- حاشیہ سنن نسائی
- حاشیہ مسند امام احمد بن حنبل
- حاشیہ فتح القدر فقہ
- منھل الھذات فی معدل الصلوات
- فتح الودود حاشیہ سنن ابو داؤد
وفات لکھو
شیخ ابو الحسن نے طویل العمری وچ بروز بدھ 12 شوال 1138ھ/ 12 جون 1726ء کوں مدینہ منورہ وچ انتقال کیتا۔ نماز جنازہ مسجد نبویؐ وچ ادا کیتی گئی تے تدفین جنت البقیع وچ کیتی گئی۔ نماز جنازہ وچ خلقت دا اژدھام ݙٹھا گیا حتیٰ کہ خواتین نے وی شرکت کیتی۔[١][٧][٨]
حوالے لکھو
- ↑ ١.٠ ١.١ ١.٢ علامہ عبد الحئی بن فخر الدین الحسینی: الاعلام بمن فی تاریخ الہند من الاعلام، جلد 2، صفحہ 685۔ تذکرہ تحت طبقہ ثانیہ عشرہ فی اعیان القرن الثانی عشر۔ مطبوعہ دار ابن حزم، بیروت، لبنان، 1420ھ/ 1999ء
- ↑ ٢.٠ ٢.١ حاشیۃ مسند احمد بن حنبل، جلد 1، مقدمہ۔ مطبوعہ الھئیۃ القطریۃ، قطر، 1428ھ/ 2008ء
- ↑ ٣.٠ ٣.١ خیر الدین الزرکلی: الاعلام، جلد 6، صفحہ 253۔ مطبوعہ دار العام ملایین، بیروت، لبنان، 1422ھ/ 2002ء
- ↑ تراجم اعیان المدینہ المنورہ: ص 60۔ مطبوعہ دار الشروق، جدہ، سعودی عرب، 1404ھ/ 1984ء
- ↑ ابوالفضل محمد خلیل بن علی المرادی: سلک الدرر، جلد 4، صفحہ 66۔ مطبوعہ مطبعة الميرية العامرۃ، بولاق، مصر، 1301ھ/ 1884ء
- ↑ ٦.٠ ٦.١ مولانا دین محمد وفائی، تذکرہ مشاہیر سندھ (جلد دوم - جلد سوم)، اردو ترجمہ ڈاکٹر عزیز انصاری / عبد اللہ وریاہ، سندھی ادبی بورڈ، جام شورو سندھ، ص 278، 2005ء
- ↑ ڈاکٹر عبد الرسول قادری، مخدوم محمد ہاشم ٹھٹوی:سوانح حیات اور علمی خدمتیں (سندھی)، مفتی اعظم سندھ اکیڈمی، دار العلوم مجددیہ نعیمیہ، ملیر کراچی، ص 188، 2002ء
- ↑ حاشیۃ سنن النسائی، مقدمہ، ص 10۔ مطبوعہ دارالبشائر الاسلامیہ، بیروت، لبنان، 1414ھ/ 1994ء