ابوالحسن ابنِ یونس
ابو الحسن علی بن ابی سعید عبد الرحمن بن احمد بن یونس المصری، البتانی تے ابی الوفاء البوزجانی دے بعد سب توں زیادہ شہرت پاوݨ والے ریاضی تے فلکیات دان ہن، مستشرق سارٹن انہاں کوں چوتھی صدی ہجری دے سب توں وݙے سائنسداناں وچ شمار کریندے ہن، اوہ شاید مصر دے سب توں وݙے فلکیات دان ہن، مصر وچ پیدا تھئے تے اتھائیں شوال 399 ہجری کوں وفات پاتی۔
خدمات لکھو
ابن یونس دا خاندان ہک مشہور علمی گھرانہ ہے، انہاں دے والد سعید مصر دے محدث، مؤرخ تے مشہور عالم ہن، انہاں دے وݙے ݙاݙا یونس امام شافعی دے دوست تے علمِ نجوم دے ماہر ہن۔ “الزیج الحاکمی” دے ناں توں ہک زیچ بݨایا تے کافی تصانیف چھوڑیقں جنہاں وچ قابلِ ذکر تصانیف ایہ ہن :
- غایہ الانتفاع فی معرفہ الدوائر والسمت من قبل الارتفاع
- التعدیل المحکم
- جداول السمت
- جداول فی الشمس والقمر
ابن یونس نے ہی یحیی بن ابی منصور دا زیچ درست کیتا ہئی، اوہ ٹرگنومیٹری دے ماہر ہن تے کروی مثلثات دے بہت مشکل مسائل حل کیتے تے اقواس دا حساب دریافت کیتا. آخر وچ ݙسیندے ڄلوں کہ انہاں نے ہی گھڑی دا pendulum ایجاد کیتا ہئی نا کہ گیلیلیو نے جیویں کہ عام طور تے سمجھا ویندا ہے۔ [١] علومِ ریاضی تے فلکیات وچ آپ نے قابلِ قدر خدمات سرانجام ݙتے جنہاں کوں سائنس دی تاریخ وچ ہمیشہ یاد رکھا ویسی.