ابن قتیبہ دینوری
ابن قتیبہ دینوری (پیدائش: 213ھ/ 828ء– وفات: 15 رجب 276ھ/ 13 نومبر 889ء) نانویں صدی عیسوی دے مؤرخ ہن تے انہاں دی تاریخ دی کتاب معروف ہے۔
ابتدائی زندگی
لکھوسن 889۔ 828 ابو محمد عبد اللہ بن مسلم بن قتیبہ الکوفی دینور دے قاضی ہن۔ انہاں کوں اکثر اوقات قتیبیا تے قتبی وی آکھدے ہن۔ کوفہ وچ پیدا تھئے تے بغداد وچ نشوونما تھئی تے تعلیم پاتی تے پیدائش دی نسبت نال کوفی تے والد دی پیدائش دے لحاظ نال انھاں کوں مروزی وی آکھا ویندا ہے۔ بغداد دے نجومی دبستان دے نمائندہ سمجھے ویندے ہن۔ انھاں کوں جاحظ دی طرح مختلف علوم و فنون وچ مہارت ہئی۔ لیکن اس دے برخلاف درایت دی بجائے روایت دے حامی ہن۔ قرآن تے حدیث دی روشنی وچ مذہبی عقائد کوں ݙیکھدے ہن۔ انہاں دی کئی کتاباں معیاری ہن۔ اوہ شعوبی یعنی محدود قومیت دے مخالف ہن۔
ہک وضاحت
لکھوالامامہ و السیاسۃ دے مصنف: اس کتاب دی نسبت ہک وݙے عالم ابن قتیبہ دینوری (213-276/828-889) دی جانب کیتی ویندی ہے تاہم ایہ نسبت درست نی ۔ کتاب دے مطالعے توں معلوم تھیندا ہے کہ اس دے مصنف غالی شیعہ ہن جبکہ ابن قتیبہ دے بارے وچ ایہ ڳال معلوم و معروف ہے کہ اوہ اہل تشیع دے سخت مخالف ہن۔ انہاں دی "الامامۃ و السیاسۃ " نامی کہیں کتاب دا سراغ کہیں ٻئے ماخذ جیویں فہرست ابن الندیم وچ نی ملدا ہے تے نہ ہی اس کتاب دا اسلوب بیان انہاں دی دیگر کتب توں ملدا ہے۔ اس توں واضح تھیندا ہے کہ الامامۃ و السیاسۃ کہیں شیعہ عالم دی کتاب ہے۔
کتاباں
لکھو- تأویل غریب القرآن۔
- غریب الحدیث۔
- عیون الأخبار۔
- مشکل القرآن۔
- مشکل الحدیث۔
- تأویل مختلف الحدیث۔
- عبارۃ الرؤیا۔
- کتاب المعارف۔
- الأشربۃ۔
- إصلاح الغلط۔
- کتاب التقفیۃ۔
- کتاب الخیل۔
- کتاب إعراب القراءات۔
- کتاب الأنواء۔ (شاید ایہ کتاب ابوحنیفہ دینوری دی ہووے)
- کتاب المسائل والأجوبۃ۔
- کتاب المیسر والقداح وغیر ذلک۔
- الشعر والشعراء۔
- کتاب المعانی الکبیر۔
- أدب الکاتب