ابن الرشد
ابن رشد (پیدائش: 14 اپریل 1126ء– وفات: 10 دسمبر [[1198ء) مسلم فلسفی، طبیب، ماہر فلکیات تے مقنن ہن۔ بارہویں صدی وچ ابن رشد مشہور ترین شخصیت ہن۔[١]
خدمات لکھو
فلسفہ دان، ریاضی دان، ماہر علم فلکیات، ماہر فن طب تے مقنن، قرطبہ وچ پیدا تھئے۔ ابن طفیل تے ابن اظہر جیہے مشہور عالماں توں دینیات، فلسفہ، قانون، علم الحساب تے علم فلکیات دی تعلیم حاصل کیتی۔ خلیفہ یعقوب یوسف دے عہد وچ اشبیلیہ تے قرطبہ دے قاضی ریہے۔ ہسپانوی خلیفہ المنصور نے کفر دا فتویٰ عائد کرکے انہاں دی تمام کتب ساڑ ݙتے تے انہاں کوں نظر بند کر ݙتا۔ چند مہینے دی نظر بندی دے بعد مراکش چلے گئے۔ تے اتھائیں وفات پاتی۔ ارسطو دے فلسفے تے نہایت سیر حاصل شرحاں لکھیاں جنہاں دے لاطینی تے عربی دے علاوہ یورپ دے مختلف زباناں وچ ترجمے تھی چکے ہن۔
ابن رشد دا بنیادی نظریہ ایہ ہئی کہ انسان دا ذہن محض ہک طرح دی صلاحیت یا طبع ہے جیہڑا خارجی کائنات توں ذہانت حاصل کرکے اونکوں عملی شکل ݙیندا ہے۔ انسان از خود یا پیدائشی طور تے ذہین نی ہوندا۔ تمام انساناں وچ ذہانت مشترک ہے تے شخصی دوام دا نظریہ بے بنیاد ہے۔ نیز مذہب تے فلسفیانہ حقیقت وچ تضاد ممکن ہے۔ ایویں تاں ابن رشد نے قانون، منطق، قواعد عربی زبان۔ علم فلکیات تے طب تے متعدد کتب لکھیاں ہن۔ مگر انہاں دی اوہ تصانیف زیادہ مقبول تھئے ہن۔ جیہڑے ارسطو دی مابعدالطبیعات دی وضاحت تے تشریح دے سلسلے وچ ہن۔
تصانیف لکھو
- تلخیص کتاب المزاج لجالینوس
- کتاب التعرق لجالینوس
- کتاب القوی الطبیعیہ لجالینوس
- کتاب العلل والاعراض لجالینوس
- کتاب الحمیات لجالینوس
- کتاب الاسطقسات لجالینوس
- تلخیص اول کتاب الادویہ المفردہ لجالینوس
- تلخیص النصف الثانی من کتاب حیلہ البرء لجالینوس
- مقالہ فی المزاج
- مقالہ فی نوائب الحمی
- مقالہ فی التریاق