ابراہیم قلی قطب شاہ

ابراھیم قلی قطب شاہ (1518 - 5 جون 1580)۔ بھارت دے جنوبی حصے وچ واقع سلطنت گولکنڈہ دے قطب شاہی خاندان دے تریجھے سلطان ہن۔ ایہ قطب شاہی خاندان دی پہلی شخصیت ہئی جنہاں نے سلطان لقب استعمال کیتا۔[١] انہاں دا دور 1550 توں 1580 تک رہا۔ ابراھیم دے بھائی، جمشید قلی قطب شاہ نے اپݨے والد دا قتل کیتا، وݙے بھائی دی اکھیاں کڈھا ݙتے تے خود سلطنت دی گدی تے ٻیہ گیا۔ ایں حال وچ ابراھیم بھڄ کے وجے نگر سلطنت دے راجا الیا رامارایا دے ہاں مہمان دی طرح رہے۔ اتھائیں انہاں کوں تیلگو زبان نال لگاؤ تھی گیا، جیہڑا اڳوں چل کے اپݨے دور تے اپݨی سلطنت وچ فروغ تیلگو کیتے انتظامات کیتے۔[٢] ابراھیم نے اپݨی سلطنت وچ کئی ہندواں کوں اعلٰی عہدیاں تے، ماموری عہدیاں تے، فوج وچ تے سفارتی امور دے عہدیاں تے فائض کیتا۔[٢] جمشید دے بعد اوں دے بیٹے سبحان قلی قطب شاہ جانشین تھیا تاں ابراھیم وجے نگر توں گولکنڈہ آئے تے سلطنت واپس گھن گھدی۔ جنگ تلی کوٹا جنگ دے بعد آدونی تے ادئےگری قلعیاں تے فاتح رہے تے مقبوضہ بݨا گھدا۔[٣] ابراھیم قلی قطب شاہ دے دور وچ علم و فنون کافی عروج تے رہے۔ اردو ادب دے نال نال تیلگو ادب دی وی کافی اچھی خدمت تھئی۔ ابراھیم دے دربار وچ تیلگو شعرا مثلاً سینگناچاریہ، ادنکی گنگادھر، کندوکورو ردرا کوی قابل ذکر ہن۔ ابراھیم دے دربار وچ عربی تے فارسی دے شعرا وی ہن۔ تیلگو ادب وچ ابراھیم کوں “ مالکی بھاراما“ دے ناں نال ڄاݨا ویندا ہے۔ ایہ اپݨی رعایا دا خاص خیال رکھݨ وچ کافی مشہور ہن۔ انہاں دے دور وچ گولکنڈہ قلعے دی مرمت تے حسین ساگر دی تعمیر تے ابراھیم باغ کوں بݨوایا۔ مکی دروازے دے کتبیاں وچ، ابراھیم کوں عمدہ و اعلیٰ حکمران ݙسیا گیا اے۔ علالت دی وجہ نال انہاں دی وفات 1580 وچ تھئی۔

حوالے

لکھو
  1. Masʻūd Ḥusain K̲h̲ān̲, Mohammad Quli Qutb Shah, Volume 216, (Sahitya Akademi, 1996), 2.
  2. ٢.٠ ٢.١ Satish Chandra, Medieval India: From Sultanat to the Mughals, Part II, (Har-Anand, 2009), 189.
  3. Salma Ahmed Farooqui, A Comprehensive History of Medieval India: From Twelfth to the Mid-Eighteenth Century, (Dorling Kindersley Pvt. Ltd, 2011), 178.