آڈھا خان دے ݙوہڑے

ملک آڈھا خان گنجیال ضلع خوشاب توں تعلق رَکھݨ آلے ہِک عظیم سرائیکی شاعر ہِن، سرائیکی ݙوہڑے وچ ملک آڈھا خان گنجیال کُوں کمال درجے دا عبُور حاصل ہئی، عطاء اللہ عیسیٰ خیلوی دا ایلبم "آڈھا خان دے ݙوھڑے" ٻہوں مشہور تھیا ہا-

ݙوہڑے

١

میتھوں ساری دنیا پُچھدی اے کیویں دِلبر تیتھوں رُٹھا

بےجُرم سانوں معلوم تھیندیں کئیں چکر چلایا ای پُٹھا

تیݙے منہ چوں شکوہ سُݨیا نئیں توڑے مُدت دا وتنائیں مُٹھا

رَب ڄاݨے کیہ جیاں قاتل ہے جس آڈھے خان نُوں کُٹھا

٢

اے شومی اے میݙی قسمت دی، میں تے راہندے سڄݨ ناراض اِن

میݙی ہر کوشش ناکام ڳئی تھئے بَند نَبضاں دے ساز اِن

میݙے ناں دی تسبیح کیوں پڑھدیں میݙے یار نوں اے اعتراض اِن

تے آڈھا خان نوں یار اُتے یارو وت وی سہہ سہہ ناز اِن

٣

حال حوال توں ݙیکھ اساݙا اتے توں خوشحال کمال ایں

اِسے چال تیݙی دی بھال میکوں جس نال ڳیوں بھا بال ایں

ہِک سوال کن٘ڳال دا ہئی، اوہو پال اگر لڄ پال ایں

کر قول وصال دا نال آڈھے دے کیوں نہ یار سن٘بھالیں

٤

یار مِٹھا اُتے ٻام دے ݙِٹھا پیا کرنا وان٘ڳ مہر دے، وقت فجر دے

چشم تے پلکاں مارن جھلکیاں جیویں بجلی وچ وی ابر دے، وقت فجر دے

خدا دی قسم ہئی ٻان٘ڳ طلسموں جیہڑی مَستی وچ وی نظر دے، وقت فجر دے

ݙیکھ چمکار آڈھا تھیا لاچار لکھ ریزے تھئے ہس جگر دے، وقت فجر دے

٥

ناز تے نخرے میݙے یار دے وکھرے جیویں مور چمن وچ کھیلے، پیشیں ویلے

عجب ادا ہے زُلف سیاہ دی جیویں ناڳ شُوکے وچ بیلے، پیشیں ویلے

دھار کڄل دِل ٹھار ݙِتا اساں ہو ڳے مست نشیلے، پیشیں ویلے

ہوئی طلب قلب دی پوری آڈھا، رب کیتے ہِن واہ میلے، پیشیں ویلے

٦

چلیَم یار شکار دِلاں دے اَتے مارے تیر نظر دے، وقت عصر دے

کئی مغرور غرور نُوں سَٹ کے ہو ڳے ہِن یار دے بَر دے، وقت عصر دے

بے نیاز دے راز کُھلے اتے چاک تھئے سَب پردے، وقت عصر دے

واہ جلوے بلوے یار دے آڈھا جیویں یوسف تخت مِصر دے، وقت عصر دے

٧

اڳو مونجھاں دے وچ گونڄاں اُٹھیاں تے ݙیکھ ڈھولے دی شاشاں، وقت نماشاں

پیار دے نال جو یار نے تَکیا تے خالی رہ ڳیاں لاشاں، وقت نماشاں

دل تے دید شدید پئی پیاں دل تے سخت خراشاں، وقت نماشاں

جھل وَن٘ڄ تاب شباب دی آڈھا اتے ہو نہ مُول ہِراساں، وقت نماشاں

٨

لے اُلہارے یار پیارے، چا ہ حُوراں سیس نوائے، وقت عشاء اے

ہَلدے پُلدے ڈِگدے پُھل جاں پیار دے نال الاوے، وقت عشاء اے

تھی مشتاق ہلاک ویندے جاں سوہݨا دید بُھواۓ، وقت عشاء اے

بَس کر آڈھا کر نئیں وادھا متاں یار نظر لَڳ جاوے، وقت عشاء اے

٩

کئیں ہور ڳویْڑ دے میں کملے دِل درداں ہیْٹھ پھسایا

سَنڳتی سمجھ کے سَنڳ دل کوں پیا تن دا ماس کھوایا

اوہو غیراں آ کے لُٹ کھڑیَم میݙی زندگی دا سرمایہ

اڄ کِتویں ݙین٘ہ دا ماتم ہے، آڈھا کئیں نئیں چا پرچایا

١٠

چنڳا ہویا ساکوں چھوڑ ݙِتوئی بیلی بَݨ ڳئی تیݙی لہر اے، ساݙی خیر اے

شالا ہووے اُچی شان تُساݙی پا کے ساݙے نال غیْر اے، ساݙی خیر اے

کر لے گھر آباد توں آپݨا تے میݙا اُجڑ وَن٘ڄے بھان٘ویں شہر اے، ساݙی خیر اے

پر اِتنا یاد رکھیں توں آڈھا اوڑھکوں ہوسی او پِچھلا پہر اے، ساݙی خیر اے

١١

اے ماہی اِن٘ڄ واجب ناہی جیویں کیتی تئیں اݨ جوڑ اے، کیہڑا زور اے

ٻاہ پیار نال غیراں دے ݙِتا ساݙا ماݨ تروڑ اے، کیہڑا زور اے

ہو جوان ہُݨ ماݨ کریندیں، تیکوں رہی نہ ساݙی لوڑ اے، کیہڑا زور اے

ہِک تاں کھسیا ای دل آڈھے دا اُتّوں اُلٹا آکھیں چور اے، کیہڑا زور اے

١٢

برباد کیتے میکوں عشقے ظالم تے آ لڳی اے فراق دی بھا ای، نِکھڑیا ماہی

کھس کے دل غریب دی ماہی اَتے کیتی ہئی بے پرواہی، واجب ناہی

او دل بُھلیا وَن٘ڄ حُسن اُتے، اَتے جھات نیو لاوݨ دی ناہی، کملا جو آہی

گھر بار رہے نہ یار رہے، آڈھا قسمت ایویں ہائی، اَمر الٰہی

١٣

ہَسدیاں وسدیاں رَسدیاں وچ تئیں گھت جو ݙِتا اے رولا، اے کے ڈھولا

نال رقیباں پینگھیں پینگھاں، ساتھوں کر کے اوہلا، اے کے ڈھولا

پیار کے خار دا جوڑ نئیں توں ڄاݨ کے بَݨدیں بھولا، اے کے ڈھولا

آڈھا ڈاڈھا تیر چلایا ہئی، لڳا سخت تے آیا پولا، اے کے ڈھولا

ٻئی سائیڈ

١

اے رحمان احسان تیݙے اِنسان تے وی بےشمار اِن

ہک ساہ دا شُکر ادا نئیں ہوندا تیݙے کرم تاں لکھ تے ہزار اِن

چا میں جیاں تے وی کرم کریندیں جیہڑے بے رَنڳ تے بےکار اِن

نا شُکرے جیہڑے رب دے آڈھا بد بخت ازلی بد کار اِن

٢

نایاب کشف لاثانی دی پئے جھلک وَن٘ڄے اُݙ ہوش ویندن

ہَتھ چوں ساغر چھلک ویندن جیہڑے اَکھ چوں مئے کر نوش ویندن

کھا چین سکون جنون ویندے جݙاں تھی او پردہ پوش ویندن

کیوں ہوش تے آڈھا جوش ݙییندیں اِتھے دِل وی تھی خاموش ویندن

٣

زرا گزرے دور تے غور تاں کر ساݙی یاد وی آوی

ہو امیر تحریر نہ بھل وے متاں تیݙا اے اقبال نہ رہوی

نئیں ہا حق ساݙا محفوظ رکھیا اِن٘ڄ سڄݨاں واجب ناہی

کیہا زور آڈھے دا نال تیݙے جیویں سوہݨی من نوں بھاوی

٤

ناواقف عشق رمز توں ہاسے تے ایویں لذت پریم دے بُھلے، در در رُلّے

مستی وچ نئیں ہستی سوچی سَنڳ نال ہیا کیویں تُلّے، راز جو کُھلّے

یک لخت پیْچ پیچیدہ ہو ڳے میں ڄاتے ہَن جو کُلّے، وَت نئیں کُھلّے

تینوں ڄڳ مظلوم سݙیسی آڈھا وَن٘ڄ دُکھیوں عشق دے چُلہے، ڳل ڳئی بُھل اے

٥

درد مَنداں دیاں ہوکیاں وِچ غذب بھری ہِک آہ ہئی، ٻچ وَن٘ڄ آیا ای

مظلوم دی آہ ݙیندی عرش ہِلا، جݙاں سڑ کے کڈھدا ساہ ہئی، ٻچ وَن٘ڄ آیا ای

نا چھیْڑ توں عشق دے پھٹیْاں نوں اِتھے موت دی لڳدی ڈھا ہئی، وَن٘ڄ آیا ای

آڈھے خان دے لڳ وَن٘ڄ آکھے نہ اے دلچسپی دی جھا ہئی، ٻچ وَن٘ڄ آیا ای

٦

تیݙے نقشِ پا دی خاک جو ملدی میں کعبہ چا وی بݨیندا تے سجدے ݙیندا

عُمر تمام احرام نہ لاہیں ہا، تے میں اِن٘ڄ وی طواف کریندا، ڄڳ مَن ویندا

لبیک والی آواز میݙی کوئی سِدرہ تے سُݨ لیندا، چا مُل پیندا

لڳ کے آڈھا تیݙے نان٘ویں ناز تے فَخر کریندا، وت مر ویندا

٧

اُداس نہ ہو اے دِل کَملا، ہُݨ سُکھ تون تَنڳیاں چَنڳیاں

سوہݨے رَب دے راز پوشیدہ ہِن ڳیاں ݙُکھ وِچ گندیاں رنڳیاں

اِیویں قادر کُوں منظور ہائی، اساں آپ نہ تَنڳیاں مَنڳیاں

آڈھا کہیں تے کیہڑھا دوش ݙینائیں چا کیتیاں سَنڳیاں گندیاں

٨

ݙے گھن جِھنڑکاں شالا قائم راہوی سرداری

کدی اساں وی وقت دے حاکم ہاسے اِتھے آݨ کے بازی ہاری

اساں ہو ڳے تارک دنیا توں تیݙی ݙیکھ کے شکل پیاری

آڈھا ماݨ کیا شئے فانی دا، راہندا وقت نہ ہِکے تاری

٩

ظلم تھیا تُر سڄݨ ڳیُم تے ساکوں غم چا لایا پھانسی

سَب اپیلاں خارج ہویاں ہُݨ چھا ڳئی یار اُداسی

زخم میݙے ݙُکھدے راہسن نہ آرام کفن وچ آسی

چا کرو ہا کرم ݙُکھیاں تے آڈھا نئیں تاں لاش تڑپدی راہسی

١٠

وے شالا کالا ویس ہمیش راہوی تے تیݙے تَن تے ݙیندا زیب اے

اُتّوں چہرہ لال کمال سڄے جیویں بلَخ بُخار دا سیب اے

شب قدر دا نُور ظہُور ہویا ایتھے کھا ڳے زاہد فریب اے

حد توں اڳاں توں ودھ نئیں آڈھا صرف زات اللہ بےعیب اے

١١

نِت نِت تخت تے بخت نہ ہوندے تے نئیں نِت نِت تاج شاہاں دے سِر تے راہندے

نِت نِت طُور تے نُور نہ وسدا نئیں نِت نِت جلوے راہندے بے پرواہاں دے

نِت نِت یار بازار نئیں آندے، نئیں نِت نِت یوسف وِکاندے مُل اَٹیاں دے

نِت نِت رُوپ سَرُوپ نہ آڈھا نئیں نِت سَنڳ سڄݨاں دے ݙین٘ہ خوش آن٘دے

١٢

اے قاصد وَن٘ڄ دے ماہی دے گھن کے میݙا خط اے، پر ہِک مَت اے

پہلے وِچ تسلیم دے سِر خم کر کے وَت جوڑ کھلوویں ہَتھ اے، آکھیں وَت اے

اے اُس مظلوم دا نامہ ہئی جیندی ہَتھ تیݙے لڄ پَت اے، روندا رَت اے

آکھیں آڈھا ڈاڈھا رو رو کے آہدا ہئی وت وت اے، جگر تے ہتھ اے

١٣

اے قاصد وَن٘ڄ آکھیں سڄݨ کُوں تے ہُݨ بس کر یار جفاء دی

اِن٘ڄ یاراں نال وِگاڑ نئیں ہوندی جیویں کیتی ہا ساݙے بھا دی

جݙاں یاد تیݙی میکوں آ ویندی ترُٹ تار ویندی ہِم ساہ دی

کُجھ خوف خدا دا کر چا آڈھا ہیا ڈاڈھی زات خُدا دی

١٤

اے قاصد وَن٘ڄ یار میݙے نوں وَن٘ڄ واسطہ رَب دا پان٘ویں ٻاہ سمجھاویں

وِچ لڄپال وبال اِچ نہ چھوڑݨ، چا سچ دے سُخن الاویں نہ گھبراویں

جند جان ایمان قربان کراں ہر شئے ہے تیݙے نان٘ویں جے کرواویں

ہِن اِقرار پیار دے آڈھا چا کیتے قول نبھاویں، لاڄ نہ لاہویں