آلو انشائیہ

از: ڈاکٹر خالد اقبال

اَج کیا پکاؤں۔؟ ایہہ کیہڑے گھر دا مسئلہ نی، گھر وچ اجاں کُئی شئے پکاون بارے صلاح مشورہ جاری ہوندے کہ کچن وچ آلواں دے ڈھون پوون دی آواز کنیں پوندی ہے۔ میکوں نی پتہ جو تُساں آلو کُوں کِتلا من بھاوناں سمجھدے ھیوے اتے کِتلا اہمیت ڈھیندے ھیوے۔کیوں جو میڈے ایں سوال وچ ذوق اتے شوق دا معاملہ وی موجود ہے ایڈوں ساڈا تاں اے حال ہے گھر وچ شایت کُئی اینجھاڈینہہ لنگھیا ہُوسی جئیں ڈینہہ کُنی آلواں بغیر پکی ہووے۔ جے تہاڈی طبیعت اُتے ناگوار نہ گذرے تاں میں پورے ست ڈینہاں دے کھانے دی فہرست بیان کر ڈیواں۔ آلو پالک‘ آلو قیمہ‘ آلو مٹر‘ آلو گھوبھی‘ آلو میتھی‘ آلو وتاؤں‘ آلو گوشت یا گوشت وچ آلو‘ وغیرہ وغیرہ۔۔۔۔۔ہُن کئی جناں ایہہ کینویں دعوٰی کر سکدے جو اُوندا ہاضمہ صحیح سلامت ہے۔ ایہہ وی تھی سکدے جو تہاکوں اُتلیاں سطراں پڑھدے ای یا آلو دا ناں سندے اِی تبخیر معدہ دی شکایت پیدا تھی گئی ہووے لیکن جناب تُساں این گالہہ اُتے غور کرو اج کل کتھاہیں تُساں آپ حسرت یا کثرت نال آلو تاں نی کھاندے پئے؟

آلو کھاون اتے ساندوڑاند کھاون۔ حد ایہ جو بے مزا وی نہ تھیوناں۔ حیرت تھیندی ہے۔ فجر کوں ناشتہ‘ کچھ عرصہ پہلے لوک چاہ‘ انڈے نال کریندے ہن یا وت چھَا لسی مکھن نال‘ پر ہن عجب زمانہ آئے فجریں ہن آلو پراٹھے کھویجن پئے گئین۔ آلو دا کچالو نال کیا رشتہ تعلق ہے؟ ایندے جیناتی پہلو بارے تاں کوئی غذائی ماہر ہی وضاحت کر سکدے البتہ لسانی۔ صوتی تے وزنی اعتبار بارے اساں آکھ سگدے ہیں جو کچالو‘ آلودا بھانویں جو وڈا بھرا ہے پر پبلک ریلیشنگ وچ وڈا بھرا چھوٹے کنوں بہوں پچھاں ہے۔ ایندے وچ کچالو دا ایڈا قصور وی کوئے نی کیوں جو ساڈے سارے وڈیاں وچ اے ہنر نی پاتا ویندا۔ نویں نسل ایں معاملے وچ آلو دے وانگوں ہے تاں یقیناً ایندے وچ وی آلودی کئی کرامت ہے۔

آساڈے ہک سنگتی اینجھے وی ہن جہناں کُوں آلو چپس تے نال چا پیون دا وڈا شوق ہے تے وت ایں توں بعد اؤ سنگتی اینجھاں ڈکاراں ہکلیندن جو نال بیٹھے ہوئے شریف شُرفاء دے تراہ نکل ویندن میڈی انہاں دے نال آلو دی محبت پاروں منہ ماری وی بہوں تھیء اے۔ تے اساں ہک واری ایں نتیجے تے پجے ہیں جو آلو دا بائیکاٹ کیتا ونجے پر کتھاں سیءں ہک ڈینہہ پرہیز ڈو ڈینہہ پرہیز۔ پر جڈاں وِی کتھاہیں مہمان بنئیے تاں تواضع خدمت کیتے آلو انڈے پیش کیتے گئے۔ میں ہوٹل دا کھانا بہوں گھٹ کھانداں پر ہک ڈینہہ نہ چاہندے ہوئیں ہوٹل کھاناں کھاون دا اتفاق تھیا۔ دال روٹی دا آرڈر ڈتا گیا جئیں ویلھے ساڈے سامنے دال دیاں پلیٹاں رکھیاں گئیاں تاں دال وچوں آلو نکل آئے؟۔۔۔۔۔۔

آلو دی ودھدی ہوئی ایں محبت میکوں سوچن تے مجبور کر ڈتے جو آلو دے نال خواہ مخواہ دی چِڑ ٹھیک نی۔ کیوں جو آلو وِچ خوبی ضرور ہے جیندے پاروں آلو کچن توں کیبنٹ تہئیں ہر جا عام وی ہے تے خاص وی۔۔۔۔۔

تازہ اطلاع مو جب اقوام متحدہ نے ودھدی ہوئی آبادی تے بُکھ پاروں آلو دی غذائی چنگپ ڈساون سانگے عالمی سال مناون دا فیصلہ کیتے تے حمایت گھٹن پاروں سال 2008ء کُوں منتخب کیتے۔

لگدے ہن آلو دے حق وچ نعرے لائے ویسن۔ غریب اتے ترقی کریندے تے بان مریندے مُلکاں دے واسیاں دی کھاجے پاروں لوڑاں مُوجب‘ آلو دی چنگائیاں کُوں اُچیچا بیان کیتا ویسی تے ایں طراں آلو دے موہری سبزیاتی حقوق دا ڈھنڈورا ہکلیا ویسی۔

بہوں پہلے دی گالہہ اے آلو کوں بالاں۔ مریضاں یا وت ڈنداں توں فارغ بزرگاں دی غذا سمجھیا گیا ہئی۔ ہن ایہہ صورتحال ہے جو آلو ہر گھر دے ہر جنے نال چنگاں بھلا بے تکلف تھی گئے۔ جینویں جو ہک او ویلہا ہئی جڈاں سارے جی دال کھاتے خوش ہوندے ہن۔ پر ہن ایہہ ویلہا ہے دکاندار کنوں دال دے ریٹ بارے کئی گالہہ کرو تاں آہدے ونج او میاں ’’تیڈا منہ تے مُنگی دی دال۔۔۔۔ تو کہیڑے باغ دی مولی ہیں وغیرہ وغیرہ۔۔۔۔ اینویں ایں جڈاں توں مہماناں نے دال دا ناں سندے ای اچل چیت۔ خدا حافظ آکھن شروع کیتے تاں میزباناں دی ایں شرمندگی تے مجبوری دا فائدہ آلو نے اگاں ودھ کے چاتے تے ہن آلو ہر دسترخوان تے موجود ہوندے۔آکھیا ویندے ذائقے دا تعلق زبان نال ہوندے اتِ پاروں جیہڑی سبزی ترکاری کُوں زبان قبول کر گِھنے اونکوں پہلے دستر خوان اُتے سجایا ویندے تے وت معدے وِچ سٹیا ویندے ہن آلو دی زبان ذائقے نال اینجھی بنی ہے جو ہر پاسے آلو۔۔۔۔آلو دا ذکر خیر سنیدے۔۔۔

آلو‘ جینکوں سبزی ویچن آلیاں رقعہ حامل ہذا دے طور تے کچن وچ روانہ ہئی جو ایندیاں بوقت ضرورت خدمات حاصل کیتیاں ونجن پر ہن اے صورتحال ہے جو آلو نہ ہون تاں گھر وچ ہانڈی نہ پکن دا خطرہ پیدا تھیون لگ پوندے۔

آلو وچ غذائیت دی نسبت تناسب کیا ہے؟ فی الحال اساں ایں بحث وچ نی پوندے۔ البتہ اے گالہہ منی منائی ہے جو آلو پیٹ پال ضرور ہے۔ آلو زمانہء امن تے حالت جنگ ڈونہاں صورتاں وچ ساتھ ڈیندے۔ جنگ دے محاذ تے ہک زمانے وچ سپاہیاں کو بھُنے چنے کھاون کیتے ڈتے ویندے ہن تاں جو اُنہاں کوں فاقے دی فکر نہ راہوے۔ پر بھُنے چنے کھاون توں بعد جو تریہہ لگدی ہئی ہک عجب مسئلہ ہوندا ہئی تے ڈھڈ وچ جو ہوا پھُکیج ویندی ہئی او مسئلہ وی گھٹ نہ ہوندا ہئی ہک اُچے مہانگے (فائیو سٹار ہوٹل) بارے اساں سنیہے جو اتھاں سب کنوں مہانگی ڈش آلو دا حلوہ ہے۔ آلو اُبال تے‘ بھُن تے تل تے چھیکڑ مدا اے جو ہن جلسے جلوساں کوں اِیڈے اوڈے کرن سانگے سیاسی لیڈراں اُتے سجے کھبے پاسوں استعمال کیتا ونجن لگ پئے کیوں جو آلو۔ ٹماٹراں تے انڈیاں دا ہم وزن وی ہے تے ایہہ زخم وی چوکھا لیندے۔ آلو ہک اینجھی سبزی ہے جیہڑا ساوی تے رتی قسم دیاں ساریاں سبزیاں نال سانگا جوڑیندے آلو جءھہاں خوبیاں جے اج دے بندے وچ پیدا تھی ونجن تاں شایت بہوں سارے مسئلے مسائل آپنے آپ مک ونجن؟

(اقتباس از:- کتاب: ’’مُسکار‘‘ (سرائیکی انشائیے)۔ از: ڈاکٹر خالد اقبال)

MubasherKaleem (talk) 13:11, 8 September 2018 (UTC)