آئنسٹائن دے اہم مقالے

آئنسٹائن دا مقالہ جیہڑا جون 1905 وچ شائع تھیا، او خصوصی اضافیت (special theory of relativity) تے ہئی۔ اوندے نال زمان و مکاں کوں الگ الگ تصور کرݨ دی بجائے "وقت۔ فضاء" یا "زمان و مکاں " (space-time) دا نظریہ سامݨے آیا۔ پتہ چلا کہ اگر کوئی چیز زیادہ (مگر یکساں) سمتار نال حرکت کرے تاں جیہڑے مشاہد دے حوالے نال حرکت تھیندی پئی ہوسی، اوں مشاہد کوں اوں چیز دی کمیت زیادہ، لمبائی کم تے وقت آہستہ گزردا نظر آسی۔ البتہ روشنی دی رفتار سب کوں ہک ہی (تقریباً $\ 3\times 10^{8}metres/second$) نظر آسی۔ تے ایہ وی کہ کوئی مادہ چیز کوں تیز رفتار کریندے ہوئے روشنی دی رفتار تک نی پہنچایا ونج سڳدا۔ تے یکساں (uniform) سمتار نال سفر کرݨ والے جمودی حوالہ جاتی قالب (inertial frame of reference) وچ کوئی ایسا تجربہ ممکن نی جیندے نال جمودی حوالہ جاتی قالب وچ موجود مشاہد ایہ معلوم کر سڳے کہ اوہ یکساں سمتار (Velocity) نال سفر کریندا پیا ہے یا "ساکن" ہے۔ واضح رہے کہ اضافیت دا نظریہ اوندے توں پہلے ہنڈرک لورنٹز تے Henri Poincare پیش کر چکے ہن۔ آئنسٹائن نے ایہ اضافہ کیتا کہ ایسا تجربہ ناممکن ہوݨ دا اطلاق Maxwell دی برقناطیسی موجاں تے وی ہوندا ہے۔ ݙوجھے الفاظ وچ طیبیعات دے قوانین تمام غیر اسراعی (non-accelerated) جمودی حوالہ جاتی قالب وچ یکساں لاگو تھیندن۔

ہک ٻیا مقالہ جیہڑا ستمبر 1905ء وچ شائع تھیا۔ طبیعیات دی مشہور ترین مساوات $E=mc^{2}$ تے مشتمل ہئی، جس وچ مادہ تے توانائی دا آپس وچ تبدیل تھیوݨ ممکن ݙسیا ڳیا۔ حال وچ ہک محقق نے رائے ݙتی ہے کہ ایہ مساوات ہک اطالوی نے آئنسٹائن توں کجھ سال پہلے شائع کیتی ہئی، اگرچہ اضافیت نظریہ دے سیاق و سباق وچ نی۔